Η «αναμάγευση» των βουνών

 

Του Γιάννη Σχίζα

Αυγή 23.12.23

Η «απομάγευση» , η εξάλειψη των κατοικημένων χώρων και η επανακυριαρχία του λύκου και του αγριογούρουνου, φαίνεται πως είναι μια μοιραία διαδικασία για τα βουνά. Βεβαίως τις διακοπές των Χριστουγέννων πολλοί θα τις περάσουν στους  καθιερωμένους ορεινούς οικισμούς, κάνοντας σκι ή  απολαμβάνοντας την μαγεία του χιονιού ,με τα οποία έχει αποκοπεί ο άνθρωπος της πόλης : Τα Χάνια στο Πήλιο, το Καρπενήσι, τα Καλάβρυτα,  το Περτούλι, είναι προορισμοί που μπορούν να κερδίσουν κόσμο. Όμως η ορεινή ύπαιθρος πάσχει γενικά από εγκατάλειψη, από έλλειψη πληθυσμού και δραστηριοτήτων. Υπάρχουν χωριά που πνέουν τα λοίσθια, που δεν διαθέτουν ούτε  ταβέρνα για να προσφέρουν εστίαση στους επισκέπτες. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά κυριαρχεί σε όλα τα Βαλκάνια : Αρχίζοντας από τη Βουλγαρία, που είδε τον πληθυσμό της να μειώνεται από τα 9 εκατομμύρια στα 7,8, ως τη  Βόρεια Μακεδονία, με  500 χωριά ερημωμένα, κι ακόμη στην Αλβανία, που έχασε το 1,3 % του πληθυσμού  σε 10 χρόνια.

Οι  βουνήσιοι πληθυσμοί  ήταν φυσιολογικό επακόλουθο των διαφόρων κατακτήσεων, της πειρατείας που ασκείτο πάλαι ποτέ στα πεδινά, των προβλημάτων με την υγεία και ειδικά με τη φυματίωση. Τώρα όμως αυτά εξέλιπαν, οπότε το μεγάλο θέμα είναι η βιωσιμότητα αυτών των πληθυσμών. Στη προκειμένη περίπτωση, η νοσταλγία είναι κακός σύμβουλος : Πολλά από αυτά τα χωριά δεν είναι βιώσιμα, η κατοίκηση σ’ αυτά  δεν είναι εφικτή, δεν μπορούν να στεγάσουν ούτε τις στοιχειώδεις κοινωνικές υπηρεσίες. Εξ άλλου η χάραξη μονοπατιών δεν είναι παράγων βιωσιμότητας, από τη στιγμή που αυτά τα μονοπάτια οδηγούν από το πουθενά στο πουθενά !

Ο Τρίτσης στις αρχές της δεκα
ετίας του 80 υπολόγιζε ότι  υπάρχουν 11000 οικισμοί στην Ελλάδα – από την Αθήνα μέχρι χωριά των 5 κατοίκων – όμως σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Καιρός λοιπόν να αλλάξουμε κι εμείς,  να επινοήσουμε  άλλα σχέδια για την αναζωογόνηση των ορεινών οικισμών. Γι αυτό το σκοπό  συγκεντρωθήκαμε στο Κρυονέρι της Τριφυλίας,  άνθρωποι με διάφορες προελεύσεις , από άνθρωποι της πόλης μέχρι  κτηνοτρόφοι, για να επεξεργαστούμε μια λύση – μια λύση που ενδεχομένως να αποτελέσει πρότυπο για  δράσεις  στο νομό και κάθε άλλη περιφέρεια της χώρας. Η αναμάγευση είναι μια δυνατότητα, εφόσον η αισθητική του  ορεινού  τοπίου είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα.