Φίδια και φίδια

Του Μιχάλη  Αναστασιάδη

 Γεωπόνου, MSc Περιβάλλον στο Δήμο Σπάρτης, πηγή PEEGEP

Προχθές στο Πάρκο Γουδέ σήμανε συναγερμός όταν βρέθηκε φίδι κοντά στο μεγάλο συντριβάνι. Το φίδι εξοντώθηκε πάραυτα και ο επιβλέπων το χώρο συνάδελφος μου μίλησε τηλεφωνικά για "οχιά" και μήπως πρέπει να λάβουμε προληπτικά μέτρα. Έσπευσα να το τσεκάρω και να κάνω και μία ερπετολογική έρευνα, γιατί όπως είναι γνωστό τα φίδια είναι Α) ζωντανά του θεού, Β) χρήσιμα, Γ) παρεξηγημένα, Δ) θρησκειολογικώς συνδεδεμένα με όλα τα κακά που κουβαλάμε μέσα μας τα δίποδα και Δ) δεν περίμενα οχιές.

Στην έρευνα εναπόθεσα τις ελπίδες μου στην εξειδικευμένη ιστοσελίδα "Ελληνική Ερπετοπανίδα" στο: http://www.herpetofauna.gr/index.php

Σημειώνω ότι η περίμετρος και οι χωμάτινοι χώροι είναι ξεχορταριασμένοι, δηλαδή με όσα ήδη ήξερα δεν ανάμενα οφιολογικές εκπλήξεις. Πράγματι, μετά από συνολική έρευνα μισής ώρας κατέληξα ότι ήταν ένα ΑΚΙΝΔΥΝΟ νερόφιδο το οποίο κακώς δολοφονήθηκε...

Ευκαιρία λοιπόν να συνεισφέρω κάποια γενικά πράγματα (με τη σημαντικότατη βοήθεια της παραπάνω ιστοσελίδας).

Είναι κανόνας στην Ελλάδα, ΚΑΘΕ φίδι να χρίζεται "οχιά".

Η πραγματικότητα είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν στη φύση 23 είδη φιδιών, 4 είδη άποδης σαύρας και 1 είδος αμφίσβαινας (κάτι μεταξύ φιδιού & σαύρας), δηλαδή μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν 28 είδη που όταν τα δούμε φευγαλέα μπορεί να θεωρήσουμε ότι είναι φίδια.

Από αυτά, ο άνθρωπος κινδυνεύει από τα εξής:

1) Από τον ελαφρώς δηλητηριώδη Σαπίτη

2) Από την Οχιά, που είναι σοβαρά δηλητηριώδης. Σημειωτέον ότι αν και υπάρχουν 5 είδη Οχιάς στην Ελλάδα, δεν συγκατοικούν στις ίδιες γεωγραφικές περιοχές. Δηλαδή π.χ. στην περιοχή του Δ. Σπάρτης μόνο 1 είδος Οχιάς υπάρχει.

Για τα δύο αυτά είδη, αξίζει να διαβάσουμε τη βιολογία και συμπεριφορά τους 

- Σαπίτης: εδώ: http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=cats&page=read&id=171&sid=236

- Οχιές: εδώ: http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=catalogue&id=23. Βασικά κοιτάξτε την κοινή Οχιά, τα άλλα είδη υπάρχουν σε περιορισμένους, συγκεκριμένους τόπους.  

Οπωσδήποτε πρέπει να διαβαστούν και οι εξής σελίδες:

- "Υπάρχουν δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα και ποιά?" εδώ: http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=narticle&page=read&id=12. Εδώ υπάρχει και μία αναλυτική περιγραφή της συμπεριφοράς της Οχιάς, την οποία μπορώ να πιστοποιήσω και προσωπικά αφού παλιότερα σε ελέγχους στη Μάνη στη θέση "Όχεντρα", κατακαλόκαιρο σε χωράφια που δεν είχε γίνει χορτοκοπή, πάτησα 3 φορές σε απόσταση περίπου 1 μέτρου από κουλουριασμένες οχιές αλλά καμιά τους δεν κουνήθηκε.

- "Συμπτώματα και Πρώτες Βοήθειες" εδώ: http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=narticle&page=read&id=13, απ όπου θα βρείτε κι ένα ιδιαίτερα διαφωτιστικό άρθρο από Ιατρικό Περιοδικό για περιπτώσεις δηγμάτων από οχιές.

- Αισθήσεις των ερπετών: http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=narticle&page=read&id=26

Για να συνοψίσω, η εικόνα μου (και αναφέρομαι στους χώρους αστικού πρασίνου που χρησιμοποιούνται και άρα ο "θόρυβος δόνησης του εδάφους" είναι υψηλός) είναι ότι:

- ΟΤΑΝ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΦΙΔΙ ΝΑ ΚΙΝΕΙΤΑΙ, ΟΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΙΝΔΥΝΟ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ "ΚΑΚΟ ΦΙΔΙ". Ας το αφήσουμε να ζήσει, είναι πολύ χρήσιμο στο οικοσύστημα.

- Αν o μη γένοιτο έχουμε περίπτωση δήγματος, δεν χρειάζεται κανένας πανικός και καμία πράξη πέραν του α) να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε στο μυαλό μας τα χαρακτηριστικά του φιδιού και β) να πάμε τον άνθρωπο στο νοσοκομείο.

- Ας μη συσχετίζουμε το φόβο μας για το άγνωστο ζωντανό που βλέπουμε ή/και την ταραχή μας αν μας επιτέθηκε, με κάποια ανάγκη "εκδίκησης" ή "τιμωρίας". Ο φόβος είναι δικό μας θέμα. Τα άλλα ζωντανά έχουν δικαίωμα να ζουν κι αυτά. Και για εμάς ως "διαχειριστές της φύσης στην πόλη" είναι υποχρέωση να αναδεικνύουμε την πολυμορφία & πολυ-ομορφιά της φύσης.