Ημέρες ορειβασίας

Ημέρες ορειβασίας

Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Έλληνες εικονογράφοι των αρχών του 20ου αιώνα σχεδιάζουν την Ελληνική επανάσταση.

« Τον καιρό των Ελλήνων» : Έτσι επιγράφεται η Έκθεση που οργανώνει  η Πινακοθήκη  Γρηγοριάδη (εγκαίνια 20 Φεβρουαρίου – 26 Μαρτίου)  όπου φιλοξενούνται έργα των σημαντικότερων εικονογράφων όπως των Κόλμαν, Χάουπτ, Χρηστίδη,Αριστέα καθώς και του Θεόφιλου. Στα εγκαίνια της έκθεσης, την οποία επιμελείται ο Παναγιώτης Σ. Παπαδόπουλος,  θα παρουσιαστεί η περφόρμανς της εικαστικού Κατερίνας Αθανασίου με τίτλο «οι σημαίες». Αναφέρει το «σκεπτικό» της έκθεσης : 

 «Με τον όρο λαϊκή εικόνα θεωρούμε κυρίως το έγχρωμο χαρακτικό, συνήθως λιθογραφία που πραγματοποιείται από κάποιον αυτοδίδακτο ή ακαδημαϊκό ζωγράφο και παρουσιάζει με έναν τρόπο άμεσο και κατανοητό στο κοινό ένα σημαίνον θέμα, τις περισσότερες φορές ιστορικό, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο μία οπτική αναπαράσταση του ιστορικού θέματος. Η λαϊκή λιθογραφία τυπώνεται σε πολλά αντίτυπα, σε φτηνό χαρτί μεγάλων διαστάσεων και αναρτάται στους δημόσιους χώρους της εποχής, όπως τα σχολεία, τα καφενεία κ.ά.  Η ανάπτυξη της λαϊκής εικονογραφίας στη χώρα μας ξεκινά από το 1840. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης είχε την ιδέα να τυπωθούν σε λιθογραφίες, θέματα από την ελληνική επανάσταση που είχαν ήδη ζωγραφίσει ο Παναγιώτης Ζωγράφος και οι γιοί του το διάστημα 1836-1839. Η ιδέα αυτή υλοποιήθηκε από τον δάσκαλο της Aλληλο-διδακτικής Σχολής του Ναυπλίου, Αλέξανδρο Hσαΐα. Στην πρώτη περίοδο ανάπτυξης της λαϊκής λιθογραφίας (1840-1890), πραγματοποιούνται ελάχιστες λιθογραφικές αποτυπώσεις, μέσα από ζωγραφικά έργα των Αδάμ, Ιατρίδη και Ζωγράφου. Η ευρεία διάδοσή της έρχεται την περίοδο 1890-1935.


Αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούμε να το διακρίνουμε σε τρεις επιμέρους περιόδους. Αυτή η διάκριση έχει σχέση με τη δραστηριοποίηση, κάθε περίοδο, συγκεκριμένων καλλιτεχνών και την ανάπτυξη ενός ιδιαίτερου εκφραστικού ιδιώματος που προχωρά από την αποτύπωση του ακαδημαϊσμού της σχολής του Μονάχου -όπως το πρώιμο έργο του Χάουπτ- στους πηγαίους λαϊκούς κώδικες που παρατηρούμε στο έργο του Χρηστίδη. Την περίοδο 1890-1900, τέσσερις κυρίως καλλιτέχνες παράγουν λαϊκές λιθογραφίες: ο Καρυστινός, ο Κόλμαν, ο Χάουπτ και ο Χρηστίδης. Την περίοδο 1900-1915 εκτός από τον Χρηστίδη και τον Χάουπτ, δραστηριοποιείται, για ένα διάστημα, και ο Αριστεύς, ενώ την τελευταία περίοδο, 1915-1935, η λαϊκή λιθογραφία είναι αποκλειστικό έργο των Χρηστίδη-Χάουπτ

H λαϊκή εικονογραφία των αρχών του 20ού αιώνα ανέδειξε σημαντικούς καλλιτέχνες. Για μισό αιώνα αποτύπωσε το λαϊκό ασυνείδητο. Ο σημαντικότερος από αυτούς παραμένει ο Σωτήρης Χρηστίδης (1858-1940). Το όνομα του δεσπόζει στην ανάπτυξη και εξέλιξη της λαϊκής εικόνας στη χώρα μας.  Αυτός παρατηρεί σαν ευαίσθητος ανεμοδείκτης, εικονογραφικά όλη την πορεία του τόπου. Απεικονίζει τις μεγάλες αφηγήσεις της εποχής: πολέμους, νίκες και ήττες, πραξικοπήματα και εξεγέρσεις. Οι εικονογραφήσεις του χαρακτηρίζονται από την ευρεία θεματική τους ποικιλία. Θέματα της κλασικής αρχαιότητας, ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, οι Βαλκανικοί πόλεμοι, η Μικρασιατική Εκστρατεία αναπαράγονται με βάση την τεχνική της λιθογραφίας. Ταυτόχρονα εμμένει στην εικονογράφηση του καθημερινού. Εικονογραφεί την καθημερινή λαϊκή μυθολογία μέσα από τα λαϊκά αναγνώσματα ή τον ηρωισμό που πηγάζει από τα πρότυπα της ελληνικής επανάστασης του 21. Τα έργα του Θεόφιλου στηρίζονται στα εικονογραφικά πρότυπα που δίνονταν μέσα από τις λιθογραφίες του Χρηστίδη. Η ιστορία αναφέρει ότι στο μπαούλο του Θεόφιλου υπήρχαν οι λιθογραφίες του. Άλλωστε πολλά έργα του είναι πιστές μεταφορές εικόνων του Χρηστίδη.  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου