Η ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ ΤΗΣ ΚΑΡΥΣΤΟΥ: Από τον Ζωοδόχο Κάμπο του 1985 στην Περιβαλλοντική Τραγωδία του Σήμερα! 🚨

 του Μιχαήλ Αργυροκαστρίτη

​Αγαπητοί διαχειριστές και μέλη της ομάδας «ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΓΡΙΑ ΦΥΣΗ»,

​Πριν από λίγες ημέρες, είχα την ευκαιρία να μελετήσω μια λεπτομερή καταγραφή της ορνιθοπανίδας της Καρύστου. Πρόκειται για την έρευνα «The birds of Karystos» που συντάχθηκε από τον Σταμάτη Ζόγκαρη (σήμερα ερευνητή του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών) και δημοσιεύτηκε το 1985 στο Ενημερωτικό Δελτίο της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας.

​Η μελέτη αυτή δεν είναι απλώς μια λίστα ειδών. Είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο που αποτυπώνει έναν τόπο σε πλήρη οικολογική ισορροπία – μια εικόνα που οφείλουμε να αντιπαραβάλλουμε με τη σημερινή οδύνη της νότιας Εύβοιας.

​ Τι Αποκάλυπτε η Μελέτη του 1985 (Ζόγκαρης):

​Η έρευνα περιέγραφε μια περιοχή με αξιοθαύμαστη ποικιλομορφία βιοτόπων που λειτουργούσαν ως καταφύγια και κρίσιμοι σταθμοί μετανάστευσης:

​1. Ορεινά Οικοσυστήματα (Όρος Όχη - 1398 μ.)

​Παρά τη βόσκηση, το βουνό διατηρούσε στοιχεία δασών και βραχώδη καταφύγια ζωτικής σημασίας:

• ​Αρπακτικά: Καταγράφονταν φωλεάζοντα είδη όπως ο σπάνιος Σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus), ο Μπούφος (Bubo bubo) και ο Πετρίτης (Falco peregrinus). Αυτοί οι κάθετοι βράχοι αποτελούσαν το τελευταίο οχυρό της άγριας φύσης.

• ​Ποτάμια Καταφύγια: Οι ρεματιές με τα ψηλά πλατάνια και τους θάμνους φιλοξενούσαν τον Νεροκότσυφα (Ginclus cinclus), ενώ σε χαμηλότερα υψόμετρα, η μακία βλάστηση (πουρνάρια, δάφνες) και τα φρύγανα εξασφάλιζαν την επιβίωση άλλων ειδών.

​2. Ο Ζωοδόχος Κάμπος και οι Υγρότοποι

​Ο κάμπος της Καρύστου, δυτικά της πόλης, χαρακτηριζόταν από την υψηλή στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα και τη δημιουργία σημαντικών υγροτόπων, παρά τις τεχνητές τάφρους:

• ​Ποταμός Ρηγιάς: Η εκβολή του ποταμού, που έκλεινε το καλοκαίρι, δημιουργούσε μόνιμα στάσιμα νερά, πλαισιωμένα από καλαμιώνες και πυκνά παραποτάμια δάση με ιτιές (Salix sp) και πικροδάφνες (Nerium oleander).

• ​Υδρόβια: Αυτοί οι υγρότοποι υποστήριζαν είδη όπως η Κοινή Νεροκοτσέλα (Gallinula chloropus – WMN) και αποτελούσαν σταθμούς ανεφοδιασμού για πολλά μεταναστευτικά και χειμερινά υδρόβια πτηνά (όπως το Νανοβουτηχτάρι και το Κιρκίρι).

​ Η Σκληρή Αντιπαράθεση: Το Σήμερα και η Καταστροφή

​Από τον πλούτο του 1985, φτάσαμε στην απόγνωση του 2025. Ο κύριος παράγοντας αυτής της οικολογικής πτώσης είναι ο ίδιος:

​Η Ασύστολη Τοποθέτηση Ανεμογεννητριών

• ​Ανεπανόρθωτη Καταστροφή Ορεινών Οικοτόπων: Η πολεοδομία και η τσιμεντοποίηση που επέφερε η εγκατάσταση των αιολικών πάρκων στο όρος Όχη και στα γύρω βουνά έχουν καταστρέψει οριστικά τα ενδιαιτήματα των αρπακτικών. Οι διανοίξεις δρόμων και οι εκβραχισμοί έχουν μετατρέψει τους βράχους του Σπιζαετού σε βιομηχανικό τοπίο.

• ​Απειλή για την Ορνιθοπανίδα: Οι ίδιες οι ανεμογεννήτριες αποτελούν θανάσιμη παγίδα για τα είδη που ο Σταμάτης Ζόγκαρης κατέγραφε με κόπο. Η θνησιμότητα των μεταναστευτικών και φωλεάζοντων πτηνών έχει χτυπήσει κόκκινο, μετατρέποντας τους βιότοπους σε πεδία μάχης.

• ​Υποβάθμιση Υγροτόπων: Η συνολική πίεση στο περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις αλλαγές χρήσης γης, οδηγεί στην αποξήρανση και την εξαφάνιση των υγροτόπων του Ρηγιά, κλέβοντας την τελευταία ανάσα από τα υδρόβια είδη της περιοχής.

​ Ο Πόνος της Παθητικότητας

​Η τραγωδία της Καρυστίας δεν οφείλεται μόνο στην απληστία των επενδυτών. Οφείλεται και στην πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας, η οποία στάθηκε παθητική και αδρανής μπροστά στην καταστροφή.

​Είδαμε τον τόπο μας, την άλλοτε παρθένα φύση που περιέγραφαν οι μελέτες, να λεηλατείται, και η αντίδραση ήταν αναιμική. Η παθητικότητά μας, η αποδοχή του «μοιραίου», ή ακόμα και η σιωπηλή συναίνεση στο όνομα ενός βραχυπρόθεσμου συμφέροντος, μετέτρεψε την Καρυστία από οικολογικό παράδεισο σε περιβαλλοντικό θύμα.

​Είναι ώρα να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Η μελέτη του 1985 είναι η απόδειξη του τι χάθηκε. Ας γίνει η αφορμή για να γίνει η ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΓΡΙΑ ΦΥΣΗ το τελευταίο οχυρό αντίστασης για όσα αξίζει να σωθούν στη νότια Εύβοια.

​#ΕυβοϊκήΆγριαΦύση #Κάρυστος #Όχη #Ανεμογεννήτριες #Σπιζαετός #Υγρότοποι

Πηγή:

Πηγή: ResearchGate https://share.google/IgzDwPzfdh7VGBAdF

Τα πουλιά της Όχης και του Κάβοντόρο