Ανυποχώρητες απειλές για τις παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο

 

Η 44^η συνεδρίαση της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης(Σύμβαση για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης, Συμβούλιο της Ευρώπης)  (2 Δεκεμβρίου - 6 Δεκεμβρίου 2024) έθεσε για άλλη μια χρονιά στο επίκεντρο τις τεράστιες πιέσεις που δέχονται οι παραλίες φωλεοποίησης στις περιοχές του Κόλπου του Λαγανά, του Κυπαρισσιακού Κόλπου, καθώς και σε παραλίες στην Τουρκία και την Κύπρο. Το MEDASSET, (με την συνδρομή των οργανώσεων ΑΡΧΕΛΩΝ και WWF Ελλάς), συμμετέχοντας στην 44^η  συνεδρίαση, παρουσίασε τις επιτόπιες αυτοψίες που πραγματοποίησε τον Ιούλιο του 2024, αναδεικνύοντας την ανάγκη για άμεσες και αποτελεσματικές δράσεις για την προστασία τους.

Ο Κόλπος του Λαγανά συνεχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρές περιβαλλοντικές απειλές, με την αποκατάσταση της περιοχής να παραμένει αβέβαιη. Πιο χαρακτηριστική, παραμένει η υπόθεση του παράνομα κατασκευασμένου δρόμου εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ), όπου το πρόστιμο των 200.000 ευρώ που επιβλήθηκε το 2018 ανακλήθηκε τον Ιανουάριο του 2024 από μη αρμόδιο δικαστήριο της Ηλείας και χωρίς καμία σχετική ενημέρωση των περιβαλλοντικών οργανώσεων που είχαν έννομο συμφέρον! Το MEDASSET καιτο WWFΕλλάς προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, ενώ τον Ιούλιο του 2024 το ποινικό δικαστήριο έκρινε τον ιδιοκτήτη ένοχο για περιβαλλοντική υποβάθμιση. Η υπόθεση εξετάστηκε ξανά τον Σεπτέμβριο του 2024 και η συνέχεια θα δοθεί στο διοικητικό δικαστήριο Κέρκυρας την άνοιξη του 2025.

Επιπλέον, όσον αφορά την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ εντός του ΕΘΠΖ, η υπόθεση παραμένει στον αέρα. Τον Νοέμβριου του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε ξανά την Ελλάδα στο Δικαστήριο Δικαιοσύνης της ΕΕ για την αποτυχία αποκατάστασής του. Η διαδικασία βρίσκεται ακόμη σε αρχικά στάδια, με τον σχεδιασμό και την αδειοδότηση να καθυστερούν, ενώ η ΕΠΜ αναμένεται να εκδοθεί και να ακολουθήσει δημόσια προμήθεια. Το MEDASSET εγκαλεί την ελληνική κυβέρνηση και ζητά να δράσει άμεσα.

Η Επιτροπή αποδέχθηκε το αίτημά του MEDASSET για επιτόπια αυτοψία το 2025από εκπρόσωπο της Βέρνης, με  την υπόθεση να παραμένει ανοιχτή.

Ο Κυπαρισσιακός Κόλπος παραμένει εκτεθειμένος σε σοβαρές απειλές, παρά την καταδικαστική απόφαση της ΕΕ κατά της Ελλάδας το 2016 για την αποτυχία εφαρμογής μέτρων προστασίας. Το Προεδρικό Διάταγμα του 2018 παραμένει ανεφάρμοστο, ενώ το πολυαναμενόμενο Σχέδιο Διαχείρισης λιμνάζει εδώ και επτά χρόνια, χωρίς καν να φτάσει στη φάση της δημόσιας διαβούλευσης. Οι καθυστερήσεις αυτές εκθέτουν την περιοχή σε περαιτέρω κινδύνους και την Ελλάδα σε συνεχή διεθνή διασυρμό.

Στην επιτόπια αυτοψία του 2024, το MEDASSET εντόπισε συνεχείς καταστροφικές παρεμβάσεις, όπως την κατασκευή παράνομων κτιρίων κατά μήκος της ακτογραμμής, την φύτευση ξενικών ειδών στις παραλίες ωοτοκίας, τη συνεχιζόμενη καταστροφή των προστατευόμενων αμμοθινών, την αλιεία στην παράκτια περιοχή και την πρόσβαση οχημάτων στις παραλίες ωοτοκίας μέσω παράνομων δρόμων. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ρύπανση από φωτισμό. 

Η Επιτροπή αποδέχθηκε το αίτημά του MEDASSET για επιτόπια αυτοψία το 2025, με  την υπόθεση να παραμένει ανοιχτή.

Οι σημαντικότερες παραλίες φωλεοποίησης των θαλάσσιων χελωνών στην Τουρκία βρίσκονται σε διαρκή κίνδυνο, με την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και την αδιαφορία για την εφαρμογή των νόμων να καταστρέφουν πολύτιμους βιότοπους. Στο Αναμούρ, οι παρεμβάσεις από τις τοπικές αρχές, όπως η κατασκευή υποδομών και η ανεξέλεγκτη οικιστική ανάπτυξη, συνεχίζουν να προκαλούν ανεπανόρθωτες ζημιές, ενώ οι όποιες βελτιώσεις είναι ελάχιστες και αποσπασματικές. Τον Ιούλιο του 2024, ο Δρ. AllanRees πραγματοποίησε επιτόπια αυτοψίαεκ μέρους της Σύμβασης της Βέρνης, τα ευρήματα της οποίας επιβεβαίωσαν τις παρατηρήσεις του MEDASSET και της τοπικής ΜΚΟ MERCED.

Στο Φετίγιε, η αποτυχία εφαρμογής της Σύστασης Αρ. 183 (2015) έχει θέσει σε άμεσο κίνδυνο μία από τις πιο κρίσιμες παραλίες φωλεοποίησης της χώρας, με τις ανθρώπινες δραστηριότητες να αυξάνονται ανεξέλεγκτα. Στα Πάταρα, οι βελτιώσεις περιορίζονται στην Κεντρική Παραλία, αφήνοντας τις υπόλοιπες περιοχές παραμελημένες, ενώ η Σύσταση Αρ. 182 (2015) παραμένει ανεφάρμοστη, καθιστώντας την προστασία των παραλιών πρακτικά ανύπαρκτη.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Χερσόνησος του Ακάμα στην Κύπρο, παραμένει αθωράκιστη, με παράνομες δραστηριότητες και ανεπαρκή μέτρα προστασίας να υπονομεύουν τις προσπάθειες διατήρησης. Παρά τις δεκαετίες διεθνών παρεμβάσεων, οι απειλές στις περιοχές ωοτοκίας παραμένουν.

Η διαχρονική καθυστέρηση στην προστασία των παραλιών φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας αναδεικνύει την ανάγκη για άμεση ενεργοποίηση των αρχών. Ζητούμε την εφαρμογή ουσιαστικών μέτρων προστασίας, με ενίσχυση της επιτήρησης, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα αυτών των πολύτιμων οικοσυστημάτων.

Οι υποθέσεις της Τουρκίας καθώς και η υπόθεση της Κύπρου παραμένουν ανοιχτές.

Ο Διευθυντής του MEDASSET, Γιώργος Σαμψών, δήλωσε: «Οι αποφάσεις της 44ης Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης δείχνουν το έντονο ενδιαφέρον τους για την επίλυση αυτών των ανοιχτών φακέλων χωρίς να διακυβεύονται οι υποχρεώσεις των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, οι οποίες βασίζονται στις δημοσιευμένες Συστάσεις και τη συνεχιζόμενη ανάγκη προστασίας των θαλάσσιων χελωνών».

 

Διαβάστε τις πλήρεις αποφάσεις της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης για Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία ΕΔΩ