ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΥΨΟΣ

 

Του Γιάννη Σχίζα

Αυγή 3.9.22

O μακαρίτης Γκαίτε ήθελε περισσότερο φως, όμως στην εποχή μας η απαίτηση του ύψους έχει περισσότερη διάδοση. Ακόμη και στην Κίνα πολλές νέες κατασκευές διακρίνονται -εκτός από τις καινοτομίες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών- για την κάθετη ανάπτυξη, καταλήγοντας σε έναν νέο προσδιορισμό του «άριστου ύψους».

Είναι γεγονός ότι η «πολεοδομία των τριών διαστάσεων», δηλαδή υπέρ και υπό την επιφάνεια της Γης, θεωρείται πως εξοικονομεί χώρο για τους πεζούς, για το ενδοαστικό και περιαστικό πράσινο, ενώ παράλληλα μικραίνει τις μεταξύ των χρήσεων αποστάσεις και μετατρέπει πολλές από αυτές σε βαδίσιμες. Η πολεοδομία των τριών διαστάσεων είναι εμφανώς φιλική προς τους πεζούς και εξοικονομεί φύση, η οποία σε συνδυασμό με μια θετική κρατική πολιτική επιτρέπει να νέμονται οι άνθρωποι την αρτιότητα και αισθητική του δημόσιου χώρου. Αντίθετα, η διασπορά της πόλης και η δημιουργία δομών «μονοκατοικίας μετά κήπου» έως τις εσχατιές του αστικού ιστού συνοδεύονται από καταστάσεις «σκληρής κυκλοφορίας», με κυρίαρχο τον ΙΧδισμό, με χρονοβόρες και ενεργειοβόρες μετακινήσεις.

Στην Ελλάδα ο εφιάλτης ενός αστικού συνεχούς κατά τις προδιαγραφές τού Κωνσταντίνου Δοξιάδη, από την πλατεία Ομονοίας μέχρι τη Χαλκίδα και την Κόρινθο (!) έχει υποκινήσει λίγους προβληματισμούς. Στη χώρα υπάρχει σαφώς ένα «άδηλο λόμπι» υπέρ της εκτατικής ανάπτυξης, που εκπροσωπείται κυρίως από τα συμφέροντα των συνεταιρισμών, των μεσιτών, των εργολάβων, των κατόχων αμφισβητούμενων γαιοτεμαχίων, των γεωργών της περιαστικής ζώνης κ.λπ. και γενικά όσων έχουν «αντικειμενικά συμφέρον» για τη διατήρηση της υψηλής τιμής της γης μέσω της αυξημένης ζήτησης οικοπέδων για δόμηση με χαμηλό συντελεστή. Κοντά σ’ αυτούς έρχονται και άλλα λόμπι στον τομέα της οδοποιίας που ποντάρουν στην παράλληλη επέκταση αστικών και οδικών δικτύων...

Η «ψιλόλιγνη» πόλη είναι δυνατό να συνιστά εφαρμογή του «άριστου ύψους» και απαιτεί μια ολιστική προβληματική με τη συνεκτίμηση των ενεργειακών, σεισμολογικών και εδαφολογικών δεδομένων - οπωσδήποτε όμως δεν σημαίνει γκλαμουροειδείς και άστοχες εφόδους προς τον ουρανό, όπως αυτές που προβλέπονται από ουρανοξύστη 200 μέτρων στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού! Εδώ ακριβώς προέχει η ανάγκη μιας «αποφετιχοποίησης» των κατασκευών, η πρόταξη της ποικιλότητας και πολυλειτουργικότητας της πόλης ως κορυφαίας αξίας, η επιλογή των «άριστων» υψών και συντελεστών δόμησης σε κάθε μικροπεριβαλλοντικό σενάριο...