Ο πολεοδόμος Γκοντάρ

 

Του Γιάννη Σχίζα

Αυγή 17.9.22

Ζήσαμε πολλά  στη περίοδο των μνημονίων, ζήσαμε την απαξίωση από τους  παράγοντες της ΕΕ, το αφήγημα του «τεμπέλη έλληνα», τις αυτοκτονίες, την διαρκή και κυρίως απροσδιόριστη μείωση  αποδοχών και συντάξεων , την ανεργία, τους διάφορους που αξιοποιούσαν την περίσταση για να αναρριχηθούν σε θέσεις, τους πολιτικούς και καλλιτεχνικούς παράγοντες που αποδοκιμάζονταν αγρίως σε δημόσιες εκδηλώσεις ,  το αρχαίο άγαλμα της Αφροδίτης να λοιδωρείται  σε στάση ελεημοσύνης. Απέναντι  σε πολλούς διανοούμενους που έκαναν το κορόϊδο είχαμε τη  συγκινητική συμπαράσταση του Ζαν Λυκ Γκοντάρ :  Τον  Μάιο του 2010 είχε αρνηθεί  να παρευρεθεί στην πρεμιέρα του "Film Sosialisme" στο Φεστιβάλ Καννών, επικαλούμενος "προβλήματα ελληνικού τύπου". Το 2011  είχε δηλώσει ότι  όλος ο κόσμος χρωστά χρήματα στην Ελλάδα, ότι αυτή η χώρα θα μπορούσε να απαιτήσει εκατομμύρια  από όλους για τα συγγραφικά δικαιώματα των αρχαίων! Και το 2015 είχε πει στο περιοδικό  SoFilm– μισοαστεία-μισοσοβαρά -  ότι «οι Γερμανοί είναι καθάρματα- διαγράψαμε όλα τους τα χρέη, ξαναχτίσαμε τα σπίτια τους, και τους επιτρέπεται να εισβάλλουν στην Ελλάδα ως τουρίστες".

Ο Γκοντάρ ήταν μια πολυσχιδής προσωπικότητα, που έζησε  και αποτύπωσε – όσο μπορούσε -  τα προβλήματα της εποχής του. Η μεγέθυνση της πόλης και η διέξοδος στην εξοχή δεν ήταν δυνατόν να αποκλεισθεί από τα ενδιαφέροντά του, τα οποία κυρίως τα απέδωσε με το πολυσυζητημένο «Weekend». Στο έργο αυτό περιγράφει  μεταξύ άλλων  την έξοδο των κατοίκων της πόλης στην εξοχή, με ένα κονβόι που δεν έχει  τελειωμό. Η εικόνα που δίνει στην αρχή  είναι εξαιρετικά ρεαλιστική, όμως στο δεύτερο μέρος του έργου  γίνεται υπερρεαλιστική και οι βιασμοί δίνουν και παίρνουν. Είναι λίγο πριν το Μάη του 68, η ψυχολογική και κυκλοφοριακή δυσλειτουργία των ευρωπαϊκών πόλεων γίνεται  ιδιαίτερα αισθητή και ο καταναλωτισμός αναδύεται ως νέα θρησκεία, με τα αυτοκίνητά  σαν νέα σύμβολα. Όπως ο Καβάφης, που αφιέρωσε το ποίημά του «Πόλις» για να δείξει ότι αυτή   ακολουθούσε τον θεατή όσο κι αν αυτός απομακρυνόταν, έτσι και ο Γκοντάρ παρουσιάζει το αυτοκίνητο ως ένα έργο που κινείται με  «βήμα σημειωτόν»  πάνω στο αστικό και περιαστικό τεραίν.  Ο ελεύθερος χρόνος κακοποιείται και τα αστικά ήθη εξαχρειώνονται, η  «απόδραση» των πολιτών στην περιαστική ύπαιθρο αποδεικνύεται πιο προβληματική από την «φυλάκισή» τους στον αστικό χώρο….