Περιβαλλοντική Εταιρεία Πρέβεζας :Για τον όρμο «Βαθύ» .

Πρόκειται για έναν όρμο εντός του Αμβρακικού, πολύ κοντά στο στόμιό του. Είναι ένα σπάνιας αισθητικής αξίας ιστορικό μέρος, ένα πολύτιμο βιβάρι, υγροβιότοπος και  σημαντικός αρχαιολογικός χώρος,  οικότοπος προτεραιότητας  βάσει της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43 και αποδέκτης των νερών στράγγισης μιας περιοχής, της Ταράνας. Εμφανίζεται στη ζώνη περιβαλλοντικού ελέγχου της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) προστασίας του Αμβρακικού (11989/2008, ΦΕΚ Δ΄123/2008), εντός της οποίας οι  περιορισμοί είναι ελάχιστοι, κατά τη γνώμη του φορέα μας προσχηματικοί και δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες προστασίας της λιμνοθάλασσας. Μετά δε τη νέα Κ.Υ.Α. (Αρ. 1958/13-1-2012, ΦΕΚ Β΄21/2012)  η υπαγωγή της στη ζώνη αυτή δεν έχει να προσφέρει  τίποτα.

Αφενός η Ταράνα και η γύρω περιοχή, με πράξεις και παραλείψεις, από αγροτική  περιοχή, που καλυπτόταν με βλάστηση και υποστήριζε κάποιες οικολογικές λειτουργίες, έγινε το Ελντοράντο επιχειρηματιών, προσφέροντας οικιστική εκτόνωση προς την ύπαιθρο, ταυτόχρονα με την υποβάθμιση της πόλης και την οριστική έλευση «ασφυξίας» σε αυτή. Αφετέρου, ο υγρότοπος μαζί με το βιβάρι, παρέμειναν εκτός σχεδιασμού προστασίας (πλην κάποιων ισχνών διατάξεων του Γ.Π.Σ. της Πρέβεζας), εκτός ενδιαφέροντος, να δέχονται τις επιπτώσεις αυτής της ασχεδίαστης, βουλιμικής και αισθητικά απαράδεκτης «εξόδου» του κατακτητικού – καταναλωτικού τύπου νεοέλληνα προς την ύπαιθρο!

Οι επιπτώσεις αυτές είναι:

-     Τα μπάζα και τα σκουπίδια  που πνίγουν τον υγρότοπο.

-     Τα χώματα που παρασέρνει το νερό (εδαφική διάβρωση) εξ αιτίας του απογυμνωμένου και κατασκαμμένου εδάφους ανάντη (οικισμοί, δρόμοι, οικίες κλπ) .

-     Οι επιπτώσεις των δρόμων που ανοίχτηκαν.  Η ρύπανση από τα φυτοφάρμακα, λιπάσματα και βοθρολύματα (μέσω της διάβρωσης του εδάφους, υπόγειων και επιφανειακών νερών που καταλήγουν στο Βαθύ).

-     Η ρύπανση μέσω ζωικών αποβλήτων!

-     Η ρύπανση μέσω των ομβρίων υδάτων, των αστικών πλέον περιοχών που απορρέουν στη λιμνοθάλασσα μέσω των χαντακιών και ρεμάτων

-     Η καταστροφή του υγρότοπου που αγκαλιάζει τη λιμνοθάλασσα και αποτελούσε κάποτε αναπόσπαστο κομμάτι του οικοσυστήματος και ο χωρισμός του από αυτή.

-     Η προβληματική υδραυλική επικοινωνία του όρμου με α) τα υδατορέματα που το τροφοδοτούσαν μέσω του υγροτόπου και β) τη θάλασσα μέσω των διόδων που υπάρχουν (μπούκες) στη Νότια πλευρά (δρόμος Πρέβεζα – Μαργαρώνα).

-     Η ραγδαία αισθητική υποβάθμιση με την εκχέρσωση, την εκτός σχεδίου δόμηση χωρίς μορφολογικούς κανόνες κτιρίων και την εξαφάνιση της ενετικής ελιάς, των τεράστιων αυτών ιστορικών δένδρων.

Το Βαθύ, έχει υποστεί δύο βίαιες, χωρίς τον απαραίτητο σχεδιασμό, μείζονες παρεμβάσεις στο παρελθόν, που άλλαξαν τη φυσιογνωμία του και τροποποίησαν βασικές φυσικές και οικολογικές λειτουργίες του.

-     Η πρώτη ήταν η ένωση της Πρέβεζας με τη Μαργαρώνα μέσω του σημερινού δρόμου (παλιότερα η διέλευση γινόταν με βάρκες), αφήνοντας μόνο δύο μικρές «μπούκες».

-     Η δεύτερη ήταν ο περιμετρικός δρόμος που έκοψε τον υγρότοπο στα δύο, σε πολύ κρίσιμα υδρολογικά σημεία (Εικ. 3) όπου φυσικά κάποιες φορές πλημμύριζε. Πρόσφατα, η περιοχή είχε την ατυχία να υποστεί ένα ακόμη πλήγμα, μια απαράδεκτη περιβαλλοντικά, αισθητικά και αμφίβολης νομιμότητας παρέμβαση, με την ανύψωση και διαπλάτυνση του δρόμου («γέφυρας»), η κατασκευή του οποίου οριστικά πλέον διέσπασε τον υγρότοπο, δημιουργώντας ένα έλος (Εικ. 4). Η παρέμβαση αυτή κατά τη γνώμη του φορέα μας, ήταν άλλο ένα έργο στην πόλη μας, που ανήγαγε σε δημόσιο, το συμφέρον μερικών ψηφοφόρων.

Η ξηρά στο Βαθύ φέρει σημαντικό υδρογραφικό δίκτυο, που τροφοδοτεί τον Αμβρακικό μέσω του βιβαριού. Το δίκτυο αυτό, ζωτικής σημασίας για τη ζωή του βιβαριού και του κόλπου, έχει υποστεί σημαντική αλλοίωση εξαιτίας των ανθρώπινων επεμβάσεων (δρόμοι, οικοδομές, μπαζώματα κλπ). Αυτό, σε συνδυασμό με το πλήθος των γεωτρήσεων, στερούν από το σύστημα πολύτιμα νερά.  Η χερσαία περιοχή ταλανίζεται και από το φαινόμενο της υφαλμύρινσης, της διείσδυσης του θαλασσινού νερού υπογείως. Στο παρελθόν έχουν καταγραφεί προβλήματα ανοξίας στο Βαθύ, καθώς αυτό είναι πλέον «κλειστό» και η τροφοδοσία του προβληματική. Εκτιμάται ότι το αυξημένο ρυπαντικό φορτίο που δεχόταν και δέχεται, μαζί με τα προϊόντα της εδαφικής διάβρωσης, επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Η περιοχή περιμετρικά του βιβαριού και γενικά η γύρω περιοχή (Ταράνα, Πετρίτσια, Μαργαρώνα κλπ) έχει αποδοθεί στην οικοδόμηση  και μάλιστα χωρίς καμία φροντίδα για την αισθητική και το τοπίο. Παρατηρούνται δραστηριότητες και οικοδομές, που γεννούν ερωτηματικά ως προς τη νομιμότητά τους. Η περιοχή δεν έχει συνδεθεί με το σύστημα βιολογικού καθαρισμού του Δήμου και είναι άγνωστο το κατά πόσον όλες αυτές οι οικίες εφαρμόζουν τη νομοθεσία περί αστικών αποβλήτων, πόσοι είναι οι απορροφητικοί βόθροι που υπάρχουν, αν γίνονται έλεγχοι κλπ. Επιπλέον, όπως φαίνεται και στο χάρτη ο οποίος απεικονίζει τον υδροκρίτη  η λεκάνη συγκεντρώνει επιφανειακά και υπόγεια ύδατα και από αστικοποιημένες περιοχές, όπου πρατήρια υγρών καυσίμων, πλυντήρια αυτοκινήτων, συνεργεία (Εικ. 7, 8) βουλκανιζατέρ, βιοτεχνίες, καταστήματα, θερμοκήπια κλπ, βρίσκονται αναμεμιγμένα με κατοικίες.

Έπειτα από την έγκριση δημιουργίας οικισμών ανάντη, το βιβάρι τροφοδοτείται συστηματικά με φερτά υλικά. Το εκχερσωμένο, χωρίς βλάστηση έδαφος αδυνατεί να απορροφήσει τα νερά και έτσι αυτά καταλήγουν άμεσα στη λιμνοθάλασσα μέσω των χαντακιών και τάφρων που έχουν ανοιχτεί (Εικ. 5, 6), συμπαρασύροντας το έδαφος. Τα τελευταία χρόνια, το νερό του βιβαριού έχει συνεχώς καφέ χρώμα για σημαντική περίοδο του έτους.

Στο Βαθύ, το οποίο ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο, ασκείται επαγγελματική αλιεία. Έτσι κάθε περιβαλλοντική του υποβάθμιση, δυνητικά μεταφράζεται σε απώλεια εισοδήματος και θέσεων εργασίας των ψαράδων, αλλά και κινδύνους για την τροφική μας αλυσίδα, αφού κάποιοι ρύποι είναι δυνατόν να μεταφερθούν στα αλιεύματα.

Όλη η ανάλυση της Περιβαλλοντικής Εταιρείας Πρέβεζας  για το ζήτημα στο   www.perivallontikiprevezas.org