Συμπεράσματα (από Μ. Αναστασιάδη) για το σκαθάρι που σκοτώνει τις μουριές

 

Ορισμένα συμπεράσματά μου (υπογραμμισμένο το "μου") από την Ημερίδα της ΠΕΕΓΕΠ για την αντιμετώπιση του Σκαθαριού που σκοτώνει τις Μουριές

1. Μη μείνετε στα δικά μου συμπεράσματα, γράφω κυρίως αυτά που ίσως δεν είναι τόσο προφανή ή τα αποκωδικοποιώ λιγάκι. Πρέπει να δείτε το βίντεο για το σύνολο των συμπερασμάτων (η εκδήλωση ξεκινάει στο λεπτό 22:20 του βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=AXC1RxxwH8g&ab_channel=%CE%A0%CE%95%CE%95%CE%93%CE%95%CE%A0%CE%95%CE%9D%CE%A9%CE%A3%CE%97%CE%93%CE%95%CE%A9%CE%A4%CE%95%CE%A7%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%A9%CE%9D)

2. Για πρώτη φορά, με την ώθηση της ΠΕΕΓΕΠ, έγινε μία κοινή μάζωξη ορισμένων από τους φορείς που εμπλέκονται στην Φυτοπροστασία της Μουριάς. Η ΠΕΕΓΕΠ υποκατέστησε αυτό που σε μια οργανωμένη πολιτεία θα είχε ήδη κάνει πολλές φορές η Περιφέρεια ή η ΚΕΔΕ ή κάποιος Δια-Δημοτικός Σύνδεσμος ή το Υπουργείο Περιβάλλοντος ή το Υπουργείο Εσωτερικών ή ή ή.

3. Έλειπαν: το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, ο Φυτο-υγειονομικός έλεγχος του ΥΠΑΑΤ, οι εταιρείες φυτοπροστατευτικών προϊόντων με εξαίρεση τη Syngenta. Πολύ ενθαρρυντική η παρουσία του ΓΕΩΤΕΕ Παρ. Αν. Στερεάς (Καρέτσος από το ΔΣ) και της Φυτοπροστασίας του ΥΠΑΑΤ (η κα Παναγοπούλου έδωσε ατραπό λύσεων και λύσεις σε πάρα πολλές απορίες).

4. Κραυγαλέα η απουσία όλων των Αρχών του τόπου (Δήμοι πλην Αθηναίων, ΚΕΔΕ, Περιφέρεια, Υπ. Περιβάλλοντος, κλπ Και βέβαια, έλειπαν και οι δημοσιογράφοι με ή χωρίς εισαγωγικά). Το θέμα της καταστροφής των Μουριών στις πόλεις της Ελλάδας δεν φαίνεται να ενδιαφέρει κανένα κόμμα, κανέναν πολιτικό, κανέναν ισχυρό, τόσο ώστε να μπει στον κόπο να δηλώσει παρουσία… Το σοκ από τα Τέμπη για το πόσο άσχημα οργανωμένο κράτος έχουμε, δεν έχει ακουμπήσει ουσιαστικά κανέναν ισχυρό στο θέμα του Αστικού Πρασίνου.

5. Αυτοί που καίγονται για λύση και το παρακολουθούν το θέμα της καταστροφής των Μουριών στις πόλεις μας είναι οι Δημόσιοι Υπάλληλοι γεωτεχνικοί των Δήμων (κυρίως). Και σε αυτό είναι μάλλον μόνοι τους από τη φιλοτιμία και τον επαγγελματισμό τους (με εξαίρεση πάλι τον Δήμο Αθηναίων και ελπίζω να μην αδικώ κανέναν άλλον).

Πάμε στα πρακτικά:

6. Η έγχυση με Αβαμεκτίνη έχει σημαντικό αποτέλεσμα περιορισμού των προσβολών (πείραμα ΓΠΑ).

7. 

Η χρήση εντομοπαθογόνων μυκήτων κλπ δεν κατάλαβα τι αποτέλεσμα δίνει, χρειάζεται περισσότερη πληροφόρηση (πείραμα ΙΜΔΟ).

8. Το πείραμα του ΓΠΑ χρησιμοποίησε άλλα εντομοκτόνα (που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλαγής για αποφυγή ανθεκτικότητας) δραστικές που είναι πλέον απαγορευμένες. Άρα δεν έχουμε δραστική εναλλαγής της Αβαμεκτίνης. Άρα έχουμε δραστική για 1-2, 3(?) χρόνια...

9. Τα διαθέσιμα σημειοχημικά (φερομόνες κλπ) είναι αποτελεσματικά για παρακολούθηση, όχι όμως για μαζική παγίδευση. Δεν έχουμε λύση παγίδευσης.

10. Έμεινε, στο δικό μου μυαλό, σημαντικό κενό όσον αφορά στο σύστημα έγχυσης (πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, στις οποίες ως γνωστόν κρύβεται «ο διάβολος»). Όμως στην Υπηρεσία Πρασίνου του Δ. Αθηναίων έπεισαν ότι έχουν σημαντική και βαθιά κατανόηση του τι «παίζει» σχετικά.

11. Απαιτούνται πάνω από μία εγχύσεις ανά δέντρο. Χοντρικά, απαιτείται μία οπή ανά 5 cm διαμέτρου κορμού (μετρημένη στη στηθιαία διάμετρο DBH). [Δηλαδή, π.χ. αν έχουμε Μουριά διαμέτρου 15 cm απαιτούνται 3 οπές και εγχύσεις]

12. Έγκριση (Άδεια) χρήσης «Ήσσονος Σημασίας» για έγχυση με Αβαμεκτίνη μπορεί να βγει «εύκολα» (αν και δεν ξέρω την ακριβή διαδικασία, η Φυτοπροστασία του ΥΠΑΑΤ φάνηκε πολύ βοηθητική όσον αφορά στην κατανόηση των απαιτήσεων).

13. Η Syngenta πειραματίζεται για άλλη δραστική (enamectin benzoate) και παρότι «κατέχει» την Αβαμεκτίνη, δεν την πολύ-υποστηρίζει. Δεν φάνηκε πρόθεση να ζητήσει έγκριση χρήσης ήσσονος σημασίας για την Αβαμεκτίνη στις Μουρίες. Με επιφύλαξη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει αλλού ανάλογη άδεια, αυτό σημαίνει (αν δουλεύει η δραστική) το 2024? 2025? Δεν ξέρω.

14. Καμία άλλη λύση πλην της έγχυσης δεν προκρίνεται (ψεκασμοί, επιπάσεις) διότι δεν είναι εκλεκτικές, δηλαδή θα σκοτώσουν και οργανισμούς που δεν είναι στόχοι.

15. Δεν διαφάνηκε η βέβαια πρόθεση κανενός φορέα να ζητήσει έγκριση χρήσης «Ήσσονος Σημασίας» για έγχυση με Αβαμεκτίνη, πλην ενδεχομένως (υπογραμμισμένο το "ενδεχομένως") του Δ. Αθηναίων.

16. Η Υπηρεσία Πρασίνου του Δ. Αθηναίων θα προετοιμάσει τις απαιτήσεις υλοποίησης ενός προγράμματος καταπολέμησης (καταλαβαίνω δηλαδή προετοιμασία όλων των μελετών και αναγκών χρηματοδότησης και εκπαίδευσης) αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα υλοποιηθεί. Η δική μου κατανόηση, επειδή "είμαι πονηρός και καχύποπτος", είναι ότι ο φόβος του Δήμου είναι τα θέματα ασφάλειας, δεδομένου ότι η υλοποίηση αφορά σε πάρα πολλά (εκτιμώ πάνω από 20 στον αριθμό) εξειδικευμένα συνεργεία που θα πρέπει να γυρνούν στην πόλη επί 1 μήνα φορτωμένα με σχετικώς τοξικά φυτοφάρμακα. Δηλαδή υπάρχουν πάρα πολλοί κίνδυνοι «παράπλευρης ζημιάς» αν με εννοείτε - και η φετινή χρονιά είναι προεκλογική... (Τέμπη calling!)

17. Για το θέμα του κλαδέματος ή όχι, ειπώθηκαν πολλά στα οποία στέκομαι κριτικά ή δεν συμφωνώ. Θα φανεί πάρα πολύ σύντομα στο πεδίο, από τις προσβολές και την έκτασή τους και σε μη στρεσσαρισμένα δέντρα (και σε περιοχές με πιο υγρό κλίμα), εάν το έντομο είναι ή όχι «έντομο αδυναμίας». Θα φανεί. Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι Μουρίες όπως τις ξέρουμε στα πεζοδρόμια των πόλεων είναι υπό στρες.

18. Με αυτά τα συμπεράσματα, η εικόνα μου είναι ότι δεν έχουμε ακόμα σήμερα, πρακτικά, ελπίδα αντιμετώπισης ή περιορισμού για τη γενιά του εντόμου του έτους 2023. Πόσο μάλλον σε επίπεδο Λεκανοπεδίου όπως απαιτείται. Η συντεταγμένη πολιτεία είναι απούσα, εάν υπήρχε ίσως είχαμε ελπίδα.

19. Για να αποκτήσουμε ελπίδα, απαιτούνται: α) έγκριση χρήσης ήσσονος σημασίας για την Αβαμεκτίνη με έγχυση, β) γνώση των ατραπών εισαγωγής κατάλληλων και επαρκών μηχανημάτων έγχυσης, γ) εκπαίδευση στην έγχυση, δ) κατανόηση του κόστους του πακέτου, ε) ειδική προς τούτο χρηματοδότηση από όλους τους Δήμους του Λεκανοπεδίου και όπου αλλού έχει ήδη φτάσει το έντομο (π.χ. Βόχα, Καλαμάτα, Ηράκλειο κ.ά.) και στ) μελέτες / αναθέσεις ή -εάν έχει μείνει κανένας φορέας του Δημοσίου με πράσινο που να του έχει απομείνει κάποιο προσωπικό- υλοποίηση από τέτοιο.

Μιχάλης Αναστασιάδης

Γεωπόνος ΓΠΑ Τμ. Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής

MSc Περιβαλλοντικής Πολιτικής & Διαχείρισης

εργασ. Τμήμα Πρασίνου, Τεχνική Υπηρεσία Πανεπιστημίου Αθηνών

κιν. 69 79 59 09 23