Η φαντασία στην πεζοπορία

του Γιάννη Σχίζα

       Στη Σουηδία, στο σταθμό Όντενπλαν της Στοκχόλμης , σε μια σκάλα για πεζούς, κάποιοι είχαν τη φαεινή ιδέα  να τοποθετήσουν  πάνω στα σκαλοπάτια   τα πλήκτρα ενός μουσικού οργάνου.  Στη συνέχεια προσέδωσαν   στη  σκάλα την μορφή  ενός  μεγάλου  κεκλιμένου πιάνου – με αποτέλεσμα την   ευχάριστη  έκπληξη  μικρών και μεγάλων… .

            Το 95-96, λίγο μετά το ξεκίνημα του  βιολογικού καθαρισμού  της Ψυττάλειας, η επιστροφή των  αχινών στον Σαρωνικό είχε  χαιρετηθεί σαν δείκτης   εξυγίανσης  του θαλάσσιου περιβάλλοντος.  Οι πεζοί είναι επίσης  δείκτες  του βαθμού υγείας  ενός αστικού οικοσυστήματος. ..

          «Η πόλη είναι ψυχότοπος» - έγραψε ο  ψυχαναλυτής Αλεξάντερ Μίτσιρλιχ.

  Η πόλη που είναι εχθρική ή απλώς απωθητική στους πεζούς,  απεργάζεται ανθρώπους διαταραγμένους,    απρόθυμους να επενδύσουν χρόνο  στο αστικό περιβάλλον,  «φευγάτους» και   «απρόσεκτους» όσον αφορά τις επιφάνειες και τις λειτουργίες της πόλης. Υπάρχει σαφής αλληλεπίδραση και αλληλοκαθορισμός των πολιτών από την πόλη ώστε να γενιέται το ερώτημα  : Μήπως εν τέλει έχουμε την πόλη που μας αξίζει; Μήπως το όλο θέμα  της πολεοδομικής ανάπλασης, του «κακοφορμισμένου» ιστορικού κέντρου   είναι θέμα αυτοκριτικής όλων  μαζί; Μήπως η πόλη – όπως η εργασία στη μαρξική ανάλυση – καίτοι προϊόν ανθρώπινο, αυτονομείται και ορθώνεται απέναντι στον άνθρωπο σαν ειμαρμένη; 

         Στην Αθήνα δεν είναι μόνο μικρή  η κατά κεφαλήν δοσολογία πρασίνου, αλλά και η δοσολογία πεζοδρόμων και πεζοδρομίων. Το χειρότερο όμως είναι ότι κοντά στη μικρή «ποσότητα» έρχεται και η χαμηλή «ποιότητα»,  με παράνομα παρκαρίσματα, με   λεβεντομ@λ@κες μηχανόβιους,  με τραπεζοκαθίσματα, με «σπαστικές» καταστάσεις . Από όλες αυτές  η «σπαστικότερη» και προσχηματικότερη όλων (που συμβαίνει στα περίχωρα)  είναι η κατάληψη  του πεζοδρομίου μέσω φυτεύσεων από τους περίοικους – «για το καλό μας»...       

         

           Στους εραστές των  megapolitics  η υπόθεση της πεζοκίνησης   φαίνεται σαν μια ιδεολογική δευτεράντζα, συζητήσιμη μόνο από πληκτικούς οικολογούντες. Όμως  «η πόλις  είναι εισόδημα» - έλεγε ο  πολεοδόμος  Gold  -  συμπυκνώνοντας το νόημα ενός συλλογικού μισθού ή εισοδήματος , που εισπράττει ο κάθε πολίτης  στο κάθε συγκεκριμένο πολεοδομικό σκηνικό….             

 Υπάρχουν στατιστικές ενδείξεις για τη συσχέτιση της μικρότερης εγκληματικότητας με τις πολυάνθρωπες πόλεις, όπως αντίθετα υπάρχουν αναφορές για την αυξημένη εγκληματικότητα  στους διάσπαρτους αστικούς σχηματισμούς της περιφέρειας.  Υπάρχει αναμφίβολα ένας «φαύλος κύκλος» πολεοδομικών εξελίξεων, μια καθοδική σπείρα  που εκφράζει τη διαλεκτική του «κακού» που συσσωρεύεται,  για να παράξει το «χειρότερο» και στη συνέχεια το «χειροτερότερο».Το αντίθετο επίσης αληθεύει : Υπάρχει και ένας   «αγαθός κύκλος», που οδηγεί στην  αναβάθμιση του καλού γούστου, της ευγένειας, της αισθητικής,  του αυτοφυούς χαμόγελου...

    

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ ΤΗΣ 1.12.18