ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ Σ/Ν ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ – 27/9/2013

Της Ελένης Καπετανάκη-Μπριασούλη, καθηγήτριας

στο Τμήμα Γεωγραφίας του  Πανεπιστημίου Αιγαίου.

 

Για το Νομοσχέδιο που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή

[ σχετικά http://oikologein.blogspot.gr/2013/09/to-wwf.html]

 με προτεινόμενη  διαβούλευση 7 ή 9 ημερών (!)[ούτε αστυνομική διάταξη να ήταν !], η Ε.Μπριασούλη υποστηρίζει ότι «απλή ανάγνωση του Άρθρου 5 αρκεί για να διαπιστωθεί ότι το Σ/Ν επιτρέπει όλες τις χρήσεις του χώρου ανεξαιρέτως»… Αλλά αυτό είναι, νέτα σκέτα, ο θάνατος της χωροταξίας, που θυμίζει μάλιστα μια πρόσφατη δήλωση συνταγματολόγου σε τηλεοπτικό κανάλι:  Ότι αυτή η επαγγελματική κατηγορία κινδυνεύει να μείνει  άνεργη γιατί το Σύνταγμα δεν εφαρμόζεται, επομένως δεν χρήζει ερμηνείας, σχολίων κλπ.

Το κείμενο της Μπριασούλη :

ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ Σ/Ν: Αναγκαία η συλλογή, κωδικοποίηση και ο εξορθολογισμός της περί τα δάση νομοθεσίας και η συνάρθρωση της με άλλες χωρικές, τομεακές και αναπτυξιακές νομοθεσίες και πολιτικές, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των διαρκών και επαναλαμβανόμενων απειλών και καταστροφών που υφίστανται τα δάση και τη σημασία τους για την αντιμετώπιση μειζόνων περιβαλλοντικών-οικονομικών προβλημάτων της χώρας, όπως είναι η υποβάθμιση της γης και των υδάτων, της ερημοποίησης, της απώλειας βιοποικιλότητας, κ.ά.

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: ΕΝΝΕΑ ημέρες για ένα μείζον θέμα προστασίας και διαχείρισης περιβάλλοντος και εθνικού πλούτου;!

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Το κείμενο (και η αιτιολογική έκθεση) του Σ/Ν επιπλέον δεν έχει μια στοιχειώδη εισαγωγή περί των ουσιωδών στόχων και σκοπών του προτεινόμενου Σ/Ν, βρίθει δυσνόητων παραπομπών σε άρθρ., παρ., εδάφ., κ.λπ. παλαιότερης νομοθεσίας και αποσπασματικών προτάσεων και απαιτεί δυνατούς γνώστες του θέματος και των συγγενών θεμάτων που, επιπλέον, πρέπει να διαθέτουν χρόνο πέραν των εννέα ημερών…. Προσεκτική ανάγνωση όλων των κεφαλαίων οδηγεί στη διαπίστωση ότι υπάρχει μεγάλη διάσταση μεταξύ των δηλωμένων στόχων και των προβλέψεων του προτεινόμενου Σ/Ν. Οι εξαιρέσεις που διατυπώνονται στα άρθρα αναιρούν την αρχική πρόθεση τους.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ Σ/Ν: δεν είναι καθαρό αν έχει αναληφθεί συστηματική (τεχνική) εκτίμηση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων του προτεινόμενου νομοσχεδίου στο πρότυπο της Στρατηγικής Εκτίμησης Επιπτώσεων ή γενικότερα της Εκτίμησης Επιπτώσεων (Impact Assessment) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν όχι, απαιτείται να γίνει προτού επανεξετασθεί και επανατεθεί σε διαβούλευση…

Οι υποκειμενικές εκτιμήσεις του παρόντος Σ/Ν περί μεγάλης συμβολής στην αειφορική ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος, κ.λπ. δεν συνάδουν με ευνομούμενο, σύγχρονο κράτος που στηρίζει αποφάσεις πολιτικής σε έγκυρες και τεκμηριωμένες αναλύσεις.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ:  Όπως έχει θιγεί από άλλους σχολιαστές, πλήθος σημείων του Σ/Ν απαιτούν ενδελεχή έλεγχο συνταγματικότητας πέραν των δηλώσεων ότι το Σ/Ν συνάδει με το άρθρο 24 του Συντάγματος, κ.λπ.

«ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΓΑΙΕΣ»: Τα σχόλια των κ.κ. Δ. Μαρκάτου, Η. Μπούση, Π. Δημητρακόπουλου, Μ. Αριανούτσου και άλλων που διατυπώνουν τεκμηριωμένες ενστάσεις ως προς το νόημα και το περιεχόμενο του όρου με καλύπτουν και για τον επόμενο λόγο…

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΓΑΙΩΝ: Για λόγους ευνόητους και αυτονόητους, ΚΟΙΝΑ και ΕΠΙΣΗΜΑ ταξινομικά συστήματα γαιών (land classification systems) – όπως έχουν προταθεί και χρησιμοποιούνται από διεθνείς οργανισμούς και την ΕΕ (με βάση την επιστήμη και τις ανάγκες της πρακτικής) –  θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στα διάφορα νομοθετήματα, περιλαμβανομένου και του παρόντος, ώστε να είναι δυνατή η χαρτογράφηση των γαιών, άμεση η συσχέτιση και εκτίμηση των προβλέψεων διαφορετικών νομοθετημάτων για τις ίδιες κατηγορίες γαιών, η τεκμηρίωση των αλλαγών τους, η εκτίμηση επιπτώσεων, κ.λπ. Η συμφωνία του ταξινομικού συστήματος γαιών με το αναμενόμενο δασολόγιο είναι αυτονόητη.

ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ: Με δεδομένη την άρρηκτη σχέση και χωρική αλληλεξάρτηση/αλληλεπίδραση των δασών και των δασικών εκτάσεων με άλλους φυσικούς πόρους και τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, οι σχέσεις του παρόντος Σ/Ν με υφιστάμενα νομοθετικά κείμενα και πολιτικές  σχετικά με τη βιοποικιλότητα (και περιοχές ΝΑΤΟΥΡΑ 2000), τους υδατικούς πόρους, τη χωροταξία και πολεοδομία, τη βιομηχανία, την εξόρυξη, τον τουρισμό, κ.λπ. ((Εθνικό Χωροταξικό, Ειδικό Χωροταξικό Τουρισμού, Βιομηχανίας, κ.λπ.) θα έπρεπε να τύχουν ενδελεχούς και τεκμηριωμένης ανάλυσης και ρύθμισης.

ΕΠΙΤΡΕΠΤΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ: Απλή ανάγνωση του Άρθρου 5 αρκεί για να διαπιστωθεί ότι το Σ/Ν επιτρέπει όλες τις χρήσεις του χώρου ανεξαιρέτως και θέτει ευνοϊκούς όρους για την εγκατάσταση τους σε δάση και δασικές εκτάσεις, με τρόπο εμβαλωματικό και αποσπασματικό. Κυρίως, όμως, δημιουργεί τραγικό προηγούμενο για μελλοντικές επεμβάσεις, άρα και απειλές στο δασικό κεφάλαιο της χώρας. Σχόλια στο Άρθρο 5 (Μ. Αριανούτσου, Ε. Κανιάστας, Α. Τσιτσώνης) με καλύπτουν απόλυτα. Το προηγούμενο σχόλιο μου για Σχέσεις με άλλες νομοθεσίες και πολιτικές ισχύει και εδώ.

ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ: Η επίκληση του δημόσιου συμφέροντος για τις προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι προβληματική με δεδομένες τις αδυναμίες και αστοχίες τους καθώς και του τρόπου με τον οποίο ορίζεται και εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον διαχρονικά…. Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις ανήκουν στους κοινούς πόρους, στα «κοινά» (commons, common pool resources) που, ανεξάρτητα από ιδιοκτησιακό καθεστώς, ανήκουν σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά. Η διαχείριση τους είναι κοινή ευθύνη όλων και του καθενός χωριστά. Ο νομοθέτης προφανώς δεν αντιμετωπίζει τα δάση ως «κοινά», κάτι που είναι αναμενόμενο στην Ελλάδα όπου η έννοια των «κοινών» σπάνια γίνεται αντικείμενο συζήτησης ακόμα και μεταξύ των ειδικών (νομικών, χωροτακτών, κ.λπ.). όπως συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, και η έμφαση των δημόσιων πολιτικών είναι προς την ικανοποίηση του ατομικού συμφέροντος με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον και στην οικονομία.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ: Με δεδομένα τα κενά, τις παραλείψεις και τις αδυναμίες του παρόντος Σ/Ν, το ερώτημα είναι γιατί προτάθηκε για διαβούλευση καν. Η ριζική αναμόρφωση του και η απόδοση του για διαβούλευση με πολύ περισσότερο διαθέσιμο χρόνο είναι επιβεβλημένη.

Αν πρόκειται να εξυπηρετηθεί το δημόσιο συμφέρον, η προστασία και σοφή διαχείριση του κυριότερου φυσικού κεφαλαίου της χώρας, των δασικών οικοσυστημάτων, αποτελούν το «εκ των ων ουκ άνευ» για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης στην οποία δηλώνει ότι στοχεύει το παρόν Σ/Ν.