Ημέρες ορειβασίας

Ημέρες ορειβασίας

Τετάρτη 17 Απριλίου 2013

H πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου και άλλα ηχηρά παρόμοια



Αυτή η υπόθεση της πεζοδρόμησης της οδού Πανεπιστημίου  θυμίζει ένα παλιό κωμικό τραγούδι : «Στης ακρίβειας τον καιρό – επαντρεύτηκα κι εγώ- και μου δώσαν μια γυναίκα – που’ τρωγε για πέντε-δέκα…..»  Η υπόθεση ενός  δρόμου που  διαθέτει εκατέρωθεν  δυο μεγάλους πεζόδρομους (!), φαίνεται  σχεδόν  παράδοξη, καθώς αναδύεται  μέσα σε συνθήκες φτωχοποίησης του πληθυσμού  και  της ίδιας της κοινωνικής διάθεσης για αναψυχή. …Κι ακόμη μέσα σε συνθήκες μεγάλων ελλειμμάτων σε υποδομές υγείας, παιδείας, προσχολικής   μέριμνας… …

Κάποιοι πιστεύουν ότι ένα μεγάλο έργο μπορεί να γίνει  έναυσμα  μιας  «χιονοστιβάδας» αναπλάσεων και αφετηρία μιας νέας εποχής και νέων αστικών ηθών…Όμως οι μέχρι στιγμής εξελίξεις  διαψεύδουν αυτή την πεποίθηση και  η «πεταλούδα» που  μόνο με το πέταγμά της μπορεί να προκαλέσει εκ του μακρόθεν  καταστροφή των υποβαθμισμένων περιοχών  του αθηναϊκού κέντρου – σύμφωνα με μια εκδοχή της φυσικής ! – είναι καθαρή ουτοπία.
 Παρά τις βαρύγδουπες εξαγγελίες  οι περισσότερες πεζοδρομήσεις    αφήνονται έκθετες στην αυθαιρεσία και στις μικρομεσαίες καταλήψεις  για στάθμευση ή τραπεζοκαθίσματα. Η  λογική των εγκαινίων  και η παρεμφερής  λογική της βιτρίνας  βολεύονται πλήρως  με διάφορες αναπλάσεις,  όμως  σε περιπτώσεις όπως αυτή της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτη ,  η λειτουργικότητα του χώρου νοθεύεται διαρκώς  από διεισδύσεις τροχοφόρων και μοτοσυκλετών , σχεδόν ως την   Πνύκα….

Οι    «γκλαμουροειδείς»  κατασκευές χρησιμοποιούνται  ως μέσα κοινωνικής  και πολιτικής καταξίωσης,  όμως συχνά δημιουργούν    χωροταξικούς διχασμούς  χωρίς να  αποτρέπουν  την ανεπιθύμητη παρουσία της πλέμπας…Η κατάληψη μέρους του αθηναϊκού κέντρου από αυτή τη πλέμπα  εμβάλλει  στον πειρασμό μιας χωροταξικής εκκαθάρισης με  διοικητικά  μέτρα, ενώ παραγνωρίζεται η δυνατότητα των  οικιστικών υποδομών και άλλων κελυφών  του αθηναϊκού χώρου , να χρησιμοποιηθούν «θεσμικά» για την αντιμετώπιση των προβλημάτων  των  περιθωριακών ομάδων. Αν αληθεύει έστω και μερικά το γνωμικό που εκφώνησε ο Περικλής στον «Επιτάφιο»- το «Άνδρες γαρ πόλις» - τότε η φροντίδα για τους ανθρώπους θα μπορούσε να αποδειχτεί  πιο αποτελεσματική για την ανακατασκευή της εικόνας της πόλης – έστω και από  εκείνους  που περιορίζονται σε έναν  ουρμπανιστικό εστετισμό …

Και ένα ακόμη «αν» :  Αν ο Λένιν ήταν πολεοδόμος, τότε θα υποστήριζε  τη συγκεκριμένη  πολεοδομική ανάλυση στη συγκεκριμένη κατάσταση! Μέσα στις συγκεκριμένες συνθήκες  και μετά από  ανάγνωση των αναγκών και ελλειμμάτων της πόλης,  η δημοτική παράταξη «Ανοιχτή Πόλη» πρότεινε  αντί ενός «μεγάλου έργου»   την αντιμετώπιση των πολλών  , μικρών αλλά κρίσιμων ελλειμμάτων ,  σε κοινωνικές υποδομές ……

Στη χώρα αυτή  η αναφορά στα  μεγάλα έργα θα έπρεπε να προξενεί  την αποστροφή  του σχοινιού στο σπίτι του κρεμασμένου…Από τα τέλη της δεκαετίας του 80, η χώρα «κρεμάστηκε» από τα αποικιακά έργα της γέφυρας Ρίου- Αντιρρίου  και   του  αεροδρομίου των Σπάτων, ενώ επίσης καταδικάστηκε να υπηρετεί  εργολαβοκεντρικές πρακτικές όπως αυτή  της εκτροπής του  Αχελώου… Σήμερα στον αθηναϊκό χώρο, μετά  τις εξωφρενικές υπερκοστολογήσεις  των ολυμπιακών έργων και της στέγης  του Καλατράβα, θα έπρεπε να ξεχειλίζει εκείνη η στοιχειώδης αντίληψη της συνετής  οικονομικής διαχείρισης, σε μικρή, ελέγξιμη και προσιτή για την κοινωνική κριτική κλίμακα. Έργα τέτοιου τύπου θα βασίζονταν  στη διαλεκτική του χώρου – δηλαδή στη σύνθεση  χωρικών συνόλων με  περισσότερες και καλύτερες λειτουργικότητες από αυτές του αθροίσματος των επί μέρους χώρων…

Η πιο παλιά και διασημότερη ίσως πεζοδρόμηση στον αθηναϊκό χώρο – η πεζοδρόμηση της οδού Βουκουρεστίου και στη συνέχεια της Βαλαωρίτου -  πρόσθεσε στο χώρο  νέες λειτουργικότητες ανάπαυσης και καλλιτεχνικής αναψυχής. Η ενοποίηση του  Πεδίου του Άρεως  με το χώρο της πρώην Σχολής Ευελπίδων επέτρεψε μια επί πλέον χρήση – αυτή των πολιτικών φεστιβάλ .  Και ένα ακόμη παράδειγμα από μια αναφορά του Αριστείδη Μπαλτά στη τελευταία σύνοδο της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ :  Η ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων των πολυκατοικιών θα παρήγαγε  εκ του μηδενός χώρους λειτουργικούς για τους περιοίκους, ακόμη και  πρόχειρους λαχανόκηπους !

    


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου