Αφορμή για τούτο τοσημείωμα στάθηκε το άρθρο «Σήμερα στην Ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας η επένδυση στο Τοπλού» (ΠΑΤΡΙΣ, 5 Απριλίου 2013) που παρουσιάζει , μεταξύ άλλων, επιλεγμένες δηλώσεις τοπικού βουλευτή. Από τα πολλά σημεία των δηλώσεων που θα μπορούσαν να σχολιασθούν εστιάζω σε δύο, αποκαλυπτικά της ποιότητας της συζήτησης και των ʽμηνυμάτωνʼ της προς το ευρύτερο κοινό.
Πρώτο σημείο η δήλωση: «Από 11.014 υπογραφές που κατατέθηκαν, από την περιοχή της Σητείας και του Λασιθίου είναι οι 55. Δηλαδή, το 0,3% του Δήμου Σητείας...» που χρησιμοποιείται ως επιχείρημα ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό κατοίκων του Δ. Σητείας υπέγραψε, άρα εναντιώθηκε (;) στην αρχική επένδυση. Πέραν του ότι είναι ισχνό και άστοχο επιχείρημα, ακόμα κι αν ο αριθμός 55 είναι σωστός, αποκαλύπτει άγνοια του περιεχομένου της συλλογής υπογραφών και πρόθεση υποβάθμισης και αποσιώπησης της. Η συλλογή υπογραφών ήταν πρωτοβουλία του ʽΟλιβερ Ράκαμ, ιστορικού οικολόγου καθηγητή της Οξφόρδης, και της Δρ. Jennifer Moody, περιβαλλοντικής αρχαιολόγου ερευνήτριας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, δύο επιστημόνων που ξοδεύουν πολλούς μήνες κάθε χρόνο στην Κρήτη, είναι άριστοι γνώστες της φύσης, του τοπίου και του αρχαιολογικού πλούτου της και συγγραφείς του βιβλίου «Η γένεση του Κρητικού τοπίου» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Θα περίμενε κανείς ότι η κοινωνία της Σητείας, τουλάχιστον, θα ένιωθε περήφανη που μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια 11.014 άνθρωποι από όλο τον κόσμο στήριξαν την προσπάθεια προστασίας της βορειοανατολικής άκρης της Κρήτης και ότι θα ζητούσε να μάθει ποιοι ήταν αυτοί, οι περισσότεροι από τους οποίους υπέγραψαν επώνυμα, και τι είπαν. Γιατί περίπου 4000 υπογράφοντες έγραψαν σχόλια (από μια πρόταση μέχρι μισή σελίδα!) που εκθέτουν τους λόγους για τους οποίους αντιτίθενται στο έργο, γιατί είναι τόσο πολύτιμος αυτός ο τόπος και πως πρέπει να προστατευτεί.
Περισσότεροι από χίλιοι ήταν διεθνούς φήμης επιστήμονες, αρχαιολόγοι, οικολόγοι, περιβαλλοντολόγοι, νομικοί, χωροτάκτες. Δεν βάζει εύκολα ένας καθηγητής ξακουστού πανεπιστημίου το όνομα και τις απόψεις του σε δημόσιες συλλογές υπογραφών αν δεν υπάρχει σοβαρότατος λόγος. Ούτε εκδίδει ειδικό υπόμνημα το Παγκόσμιο Αρχαιολογικό Συμβούλιο για το Κάβο Σίδερο αν δεν είναι μέγιστης αξίας η περιοχή.
Πάρα πολλοί υπογράφοντες ήταν συχνοί (Έλληνες και ξένοι) επισκέπτες της περιοχής, ξένοι μόνιμοι ή ημι-μόνιμοι κάτοικοι και επιστήμονες που μελετούν τους παγκόσμια σπουδαίους φυσικούς και αρχαιολογικούς της πόρους. Υπέγραψαν και οικοτουριστικοί πράκτορες
δηλώνοντας την απελπισία τους για την καταστροφή της Κρήτης και δεν μπορούν πλέον να φέρνουν υψηλού εισοδηματικού επιπέδου οικοτουρίστες... και ζητώντας να μείνει ανέπαφο το Κάβο Σίδερο ...
Αν κάποιος μελετήσει αυτές τις 11014 υπογραφές ή, έστω τη σχετική αρθρογραφία πάνω σʼ αυτές (βλ. «Η Ελλάδα τους, η Κρήτη τους» στο Travel Daily News και στο ecocrete) θα αντιληφθεί ότι όχι μόνο δεν θα πρέπει να υποβαθμίζονται και να απαξιώνονται με τέτοια ευκολία αλλά να χρησιμοποιούνται από κατοίκους, εμπλεκόμενους φορείς και πολιτικούς για να καθοδηγούνται στις επιλογές του μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης που ταιριάζει στην περιοχή.
Δεύτερο σημείο η κατʼ αντιπαράθεση μνεία της θετικής προς το έργο στάσης του ΔΣ Σητείας και του ΠΣ Κρήτης αλλά κυρίως της απόφασης 24 φορέων της περιοχής Σητείας που δημοσιεύθηκε στις 22/3/2013 στα τοπικά ηλεκτρονικά μέσα («24 φορείς του Λασιθίου ΥΠΕΡ της επένδυσης της Μονής Τοπλού»). Προσπερνώντας ουσιαστικά και διαδικαστικά θέματα (τι γνωρίζουν οι φορείς για το έργο, πότε, με ποιες διαδικασίες και με ποια κριτήρια αποφάσισαν), το ύφος και το ήθος αυτού του κειμένου δεν κολακεύει καθόλου ούτε τους υπογράφοντες ούτε και την τοπική κοινωνία που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν. Ένα κείμενο απειλητικό που ʽαπαγορεύειʼ σε οποιονδήποτε ʽξένοʼ να έχει άποψη (πλην των ξένων επενδυτών προφανώς και των πολιτικών που εκφράζονται θετικά!). Ένα κείμενο που λοιδωρεί και διασύρει όποιον έχει αντίθετη άποψη (άρα και τους 11.014 υπογράφοντες...), που βρίθει ευτελών χαρακτηρισμών, προσωπικών επιθέσεων και άκομψων εκφράσεων, που (παλαιο)κομματικοποιεί τις αποφάσεις για την ανάπτυξη και αποκαλύπτει ένα θλιβερά χαμηλό επίπεδο πολιτικού και δημόσιου λόγου. Αυτό το κείμενο όχι μόνο δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται αλλά να αποσιωπάται σε συζητήσεις γιατί, πέραν της έλλειψης γνώσης της ουσίας του θέματος και της αμφισβητίσιμης αντιπροσωπευτικότητας του όσον αφορά τη γνώμη της τοπικής κοινωνίας, δίνει μια πολύ αρνητική εικόνα γιʼ αυτήν.
Τι μήνυμα πήραν ή θα πάρουν οι 11.014 υπογράφοντες αλλά και οι ξένοι κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής που γνωρίζουν την Ελληνική γλώσσα και διάβασαν τόσο το άρθρο της ΠΑΤΡΙΣ όσο και την απόφαση των 24 φορέων; Ότι δεν είναι επιθυμητοί από την τοπική κοινωνία παρόλο που τόσα χρόνια ζουν ή και επισκέπτονται την περιοχή, στηρίζοντας με τις δαπάνες τους την οικονομική και τουριστική δραστηριότητα της; Ότι λατρεύουν αυτό τον τόπο γιʼ αυτό ακριβώς που είναι σε αντίθεση με τους κατοίκους του που θέλουν να αλλοιωθεί όπως και η υπόλοιπη “τουριστικά αναπτυγμένη” Κρήτη; Ότι προτείνουν ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα διατηρήσει την ιερότητα, όπως πολλοί τη χαρακτήρισαν, και τη μαγεία του («το πίσω μέρος του επέκεινα» όπως έγραψε μια θερμή θαυμάστρια του) ενώ οι κάτοικοι του επιδιώκουν να την καταστρέψουν με ακατάλληλες επιλογές; Ότι η τοπική κοινωνία γνωρίζει ελάχιστα, και δεν θέλει να μάθει (!) για τη φυσική και πολιτιστική αξία της περιοχής της (κανόνας δυστυχώς σε όλη τη χώρα με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις), οδηγούμενη, κατά συνέπεια, σε λανθασμένες και παρωχημένες επιλογές; Ότι αποφασίζει χωρίς επαρκή πληροφόρηση για προτεινόμενα έργα, στηριζόμενη στη γνώμη επιλεγμένων ʽμεντόρωνʼ και κείμενη εχθρικά προς όσους έχουν διαφορετικές και τεκμηριωμένες προτάσεις, αδυνατώντας άρα να συμμετάσχει αξιοπρεπώς σε συζητήσεις για την τοπική ανάπτυξη;
Αυτά τα μηνύματα θα πρέπει να προβληματίσουν τόσο τους εμπλεκόμενους – στην προκείμενη αλλά και σε όλες τις περιπτώσεις – όσο και τα μέσα αναπαραγωγής των απόψεων τους. Μέχρι να ανέβει το επίπεδο και να ʽφωτιστούνʼ οι τοπικές κοινωνίες, θα ήταν φρόνιμο να γίνονται προσεκτικότερες δηλώσεις και ακόμα φρονιμότερο να αναβαθμιστούν ο δημόσιος λόγος και ο δημόσιος βίος... Ας αναλάβει ο καθένας μας τις ευθύνες του.
* Η Ελένη Καπετανάκη-Μπριασούλη είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστημίου Αιγαίου
ΠΗΓΗ : Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ
e.briassouli@aegean.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου