Μ.Μιχελή : «Ηρθαν στη χώρα οι εχθροί;»

 

Αρχές 20ου αιώνα στην Αλεξάνδρεια.

Η ελληνική κοινότητα, στο κοινωνικό της μεγαλείο.

Οι οικονομικές επιχειρήσεις, της έδιναν τον αέρα της ευμάρειας και του κοσμοπολιτισμού.                                                                           

Από 1882, που οι Βρετανοί είχαν καταλάβει την Αίγυπτο (μετά την πτώχευσή της), για να προστατεύσουν τη διώρυγα του Σουέζ, είχαν παραδώσει την οικονομία στους ξένους επενδυτές. Μεταξύ των κερδισμένων και οι μεγάλες ελληνικές οικογένειες της  παροικίας.

Μέσα στην belle époque της χλιδής, ένας μοναχικός ποιητής διέβλεπε, το τέλος της ευδαιμονίας…

-Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι;
Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα.

-Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ' οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

-Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.

-Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη,
και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη
στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα;

-Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί
τον αρχηγό τους. Μάλιστα ετοίμασε
για να τον δώσει μια περγαμηνή. Εκεί
τον έγραψε τίτλους πολλούς κι ονόματα.

-Γιατί οι δύο μας ύπατοι κ' οι πραίτορες εβγήκαν
σήμερα με τες κόκκινες, τες κεντημένες τόγες·
γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους,
και δαχτυλίδια με λαμπρά γυαλιστερά σμαράγδια·
γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια
μ' ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλισμένα;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους βαρβάρους.

-Γιατί κ' οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα
να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
κι αυτοί βαριούντ' ευφράδειες και δημηγορίες.

-Γιατί ν' αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία
κ' η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που έγιναν).
Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ' οι πλατέες,
κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι;

Γιατί ενύχτωσε κ' οι βάρβαροι δεν ήλθαν.
Και μερικοί έφθασαν απ' τα σύνορα,
και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις.

Τ’ όνομά του τότε (1904), ήταν άγνωστο στους ευγενείς κύκλους των ομογενών μας.Το «φαινόμενο», Κωνσταντίνος Καβάφης, με τους απαισιόδοξους στοίχους του, προκαλούσε μάλλον θυμηδία κι αποστροφή. Ήταν κι αυτός, ένας από τους τόσους εξοβελισμένους του συστήματος…

20 Φεβρουαρίου 1910. Εκατό χρόνια μας, χωρίζουν από τότε. Ο προστάτης των χρηματιστών της Αιγύπτου, αυτός που έδωσε τη δυνατότητα στους Έλληνες να γίνουν κυρίαρχοι (σε τράπεζες και δανεισμούς), αυξάνοντας κατακόρυφα τα έσοδά τους, έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες ενός εθνικιστή. Τ’ όνομά του ήταν πασάς, Μπούτρος Γκάλι. Πρωθυπουργός της Αιγύπτου, κόπτης στο θρήσκευμα.

Τον δολοφόνησε ένας νεαρός φαρμακοποιός,  ο Ιμπραήμ Νασίφ αλ Βαρντανί, που  είχε επιστρέψει από την Βρετανία. «H Αίγυπτος για τους Αιγύπτιους», φώναξε πριν από την εκτέλεση. Η χώρα στη συνέχεια, μπήκε σε μια περιπέτεια αναταραχών, που ο Καβάφης την αποτυπώνει σε μια σειρά ποιημάτων του… «Η πόλις», «η Σατραπεία», «Μάρτιαι Ειδοί», «Τελειωμένα»…

«Ας φρόντιζαν.

Κατάντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.

Αυτή η μοιραία πόλις , η Αντιόχεια,

όλα τα χρήματά μου τάφαγε:

Αυτή η μοιραία, με το δαπανηρό της βίο…»

Από τότε πέρασαν χρόνια…

Ο εγγονός εκείνου του Γκάλι, ο Μπούτρος Μπούτρος, γίνεται γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, το 1991. Εκλέχτηκε για δύο θητείες, στη θέση αυτή. Σήμερα ο ανιψιός του, Γουσέφ Μπούτρος Γκάλι, υπουργός οικονομικών της Αιγύπτου, έγινε μετά το αφεντικό της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντομινίκ Στρως Καν, το #2. Απ’ αυτόν λοιπόν σήμερα, εξαρτάται η Ελλάδα. Η ιστορία, κύκλους κάνει…

Έχουμε ένα δίλημμα στη Διεθνή Τράπεζα, λέει ο Γιουσέφ Μπούτρος Γκάλι. Θα πρέπει να δούμε με ανθρωπισμό τους δανειολήπτες, παρέχοντας τους ελαφρυντικές διευκολύνσεις η θα πρέπει να προστατεύσουμε τα συμφέροντα του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος; Οι κοινωνικές κρίσεις που μπορεί να προκαλέσουμε με τα σκληρά μέτρα, δεν ευνοούν στις σημερινές συνθήκες, την παγκόσμια σταθερότητα. Η τρομοκρατία μπορεί να εκμεταλλευτεί, την αγανάκτηση του κόσμου. Γι αυτό σε όποιον χρειάζεται τη βοήθειά μας, πρέπει να του δώσουμε χρήματα, αλλά ουσιαστικά να συγκυβερνήσουμε, για να μην χαθεί παντελώς ο έλεγχος. Ο καπιταλισμός είναι σκληρός απέναντι στους αδύναμους.

Ο Καβάφης, είναι πάντα επίκαιρος: «Περιμένοντας τους Βαρβάρους».

 

                                                        Μιχάλης Μιχελής