1821: Τὰ Μικρὰ τοῦ Μεγάλου Ἀγώνα, Μουτζώματα [ἀρ. 62] [τοῦ Θεοδωράκη Κολοκοτρώνη]

 

Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ οὐ μό­νον πνευ­μα­τώ­δης ἀλ­λὰ καὶ σφό­δρα ἀ­στεῖ­ος ἦ­το.

       Ἐ­πι­σκε­ψά­με­νος τὸ 1828 πλοί­αρ­χον πο­λε­μι­κοῦ Ἀ­με­ρι­κα­νι­κοῦ πλοί­ου ἤ­κου­σε αὐ­τὸν ὡς δι­ελ­θόν­τα μα­κρὸν καὶ τε­ρά­στιον βί­ον. Ὁ Κο­λο­κο­τρώ­νης ἐ­θε­ώ­ρη­σε ταῦ­τα μὴ συμ­βι­βα­ζό­με­να μὲ τὴν ἡ­λι­κί­αν του, φαι­νό­με­νον ἴ­σως νε­ω­τέ­ρου ἀ­φ' ὅ,τι ἦ­τον καὶ διὰ τοῦ­το τὸν ἠ­ρώ­τη­σε πό­σων ἐ­τῶν ἦ­το. Ὁ Ἀ­με­ρι­κα­νὸς ἐν­νο­ή­σας τὴν ἰ­δέ­αν τοῦ Κο­λο­κο­τρώ­νη καὶ ἐ­ξαίφ­νης ἀν­τὶ νὰ ἀ­παν­τή­σῃ διὰ τοῦ πρω­ρέ­ως ἐ­κτε­λοῦν­τος, ὡς Ἕλ­λη­νος, τὰ κα­θή­κον­τα δι­ερ­μη­νέ­ως ἔ­σπευ­σε νὰ ἀ­παν­τή­σῃ ἀ­μέ­σως διὰ συν­θή­μα­τος, δεί­ξας τὴν πα­λά­μην του μὲ ἀ­νοι­κτοὺς δα­κτύ­λους ἐν­νε­ά­κις (δηλ. ἐ­μού­τζω­σεν ἐν­νε­ά­κις) κα­τὰ πρό­σω­πον τοῦ ἐ­ρω­τή­σαν­τος Κο­λο­κο­τρώ­νη, ὅ­περ προὐ­κά­λε­σε τὸν γέ­λω­τα τῶν πα­ρόν­των Ἑλ­λή­νων, τό­τε ὁ Κο­λο­κο­τρώ­νης, ἐ­ρω­τη­θεὶς καὶ οὗ­τος πε­ρὶ τῆς ἡ­λι­κί­ας του ἔ­δει­ξε καὶ αὐ­τὸς κα­τὰ πρό­σω­πον τοῦ Ἀ­με­ρι­κά­νου ἀμ­φο­τέ­ρας τὰς πα­λά­μας του πεν­τά­κις (δηλ. δι­πλὴν μού­τζαν), προ­σθεὶς καὶ ἅ­παξ διὰ τῆς μιᾶς χει­ρός (ἁ­πλῆν μού­τζαν) καὶ ἀ­κό­μη τοὺς δυ­ὸ δα­κτύ­λους ἀ­πέ­ναν­τι τῶν δύ­ο ὀ­φθαλ­μῶν τοῦ ἐ­ρω­τή­σαν­τος (μι­κρὰν ἀλ­λὰ προ­σβλη­τι­κω­τέ­ραν μούν­τζαν) καὶ τε­λευ­ταῖ­ον τὸν πῆ­χυν τῆς χει­ρὸς ἀ­νωρ­θω­μέ­νον (συ­νή­θως ὡς ρυ­πα­ρᾶς ἰ­δέ­ας σχῆ­μα).

Ὁ Ἀ­με­ρι­κα­νὸς ἐ­μέ­τρη­σεν ἀ­κρι­βῶς ἀ­νὰ δέ­κα ἔ­τη ἑ­κά­στην τὰς δι­πλᾶς μούν­τζας, πέν­τε τὴν ἁ­πλῆν καὶ δύ­ο τοὺς δυ­ὸ δα­κτύ­λους ὃ ἐ­στὶ 57 ἔ­τη ἀλ­λὰ τὸν ἀ­νωρ­θω­μέ­νον πῆ­χυν δὲν ἠ­ξεύ­ρει μὲ ποῖ­ον χρό­νον νὰ τὸν ὑ­πο­λο­γί­σῃ καὶ ἐ­ζή­τη­σε πε­ρὶ τού­του ἐ­ξη­γή­σεις. Ὁ Κο­λο­κο­τρώ­νης τοῦ εἶ­πεν ὅ­τι ση­μαί­νει ἥ­μι­συν, τό­τε οἱ πα­ρευ­ρε­θέν­τες Ἕλ­λη­νες ἐ­δό­θη­σαν εἰς ἄ­κρα­τον γέ­λω­τα, τοῦ­το ἔ­φε­ρεν εἰς πε­ρι­έρ­γειαν τὸν Ἀ­με­ρι­κα­νὸν νὰ ζη­τή­σῃ ἀ­πὸ τὸν Πρω­ρέ­α, με­τὰ τὴν ἀ­να­χώ­ρη­σιν τοῦ Κο­λο­κο­τρώ­νη ἐ­ξη­γή­σεις καὶ ὁ Πρω­ρεὺς τῷ ἐ­ξή­γη­σε τί ση­μαί­νει εἰς τὰ ἑλ­λη­νι­κὰ ἔ­θι­μα ἡ κα­τὰ τοὺς ὀ­φθαλ­μοὺς ἀ­νοι­χτὴ πα­λά­μη, οἱ δύ­ο δά­κτυ­λοι καὶ τὸ τε­λευ­ταῖ­ον ρυ­πα­ρὸν τοῦ Κο­λο­κο­τρώ­νη ση­μεῖ­ον, προ­σθεὶς ὅ­τι προ­έ­βη εἰς τοῦ­το ὁ Κο­λο­κο­τρώ­νης δι­ό­τι ἠ­δύ­να­το νὰ ἀ­παν­τή­σῃ διὰ τοῦ δι­ερ­μη­νέ­ως πε­ρὶ τῆς ἡ­λι­κί­ας καὶ νὰ μὴ προ­κα­λέ­σῃ δ' ἑ­νὸς ἀ­τό­που ἕ­τε­ρον ἄ­το­πον. Ὁ Ἀ­με­ρι­κα­νὸς ἐ­νε­θου­σιά­σθη διὰ τὴν πνευ­μα­τώ­δη ἀ­πάν­τη­σιν τοῦ Κο­λο­κο­τρώ­νη καὶ ὅ­ταν εἶ­δεν αὐ­τὸν με­τ' ὀ­λί­γον εἰς τὴν πλα­τεῖ­αν τῷ εἶ­πε τὰς ὀ­λί­γας λέ­ξεις ἃς μα­θὼν ἀ­πὸ τὸν δι­ερ­μη­νέ­α ἀ­πε­στή­θι­σε:

       — Σὲ συγ­χαί­ρω, Στρα­τη­γέ, διὰ τὴν πνευ­μα­τώ­δη κα­τάλ­λη­λον πρὸς ἐ­μὲ ἀ­πάν­τη­σίν σου.

Πη­γή: Δη­μή­τριος Γ. Δη­μη­τρα­κά­κης, Ἀ­πο­μνη­μο­νεύ­μα­τα Ἢ Ἐν­θυ­μή­μα­τα καὶ Δι­η­γή­σεις ἑ­νὸς κοι­νο­βου­λευ­τι­κοῦ τοῦ 19ου αἰ­ώ­να. Ἐ­πι­μέ­λεια: Θε­οδ. Δα­ρει­ώ­τη-Πε­λε­κά­νου, φι­λό­λο­γος. Πο­λι­τι­στι­κὸς σύλ­λο­γος Κα­στο­ρεί­ου «Ὁ Πο­λυ­δεύ­κης», Νο­μι­κὸ Πρό­σω­πο Πο­λι­τι­σμοῦ, Ἀ­θλη­τι­σμοῦ καὶ Πε­ρι­βάλ­λον­τος Δή­μου Σπάρ­της, Ἀ­θή­να, 2013, σελ. 58.

Εἰσαγωγὴ (βλ. ἐδῶ) καὶ ἐπιμέλεια ἀφιερώματος: Γιάννης Πατίλης.

Εἰ­κό­να: Pierre Peytier (1793-1864), Ὁ Θε­ό­δω­ρος Κο­λο­κο­τρώ­νη­ς μὲ τὴ συ­νο­δεί­α του (1828).