ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΖΗΡΕΙΑ

του Γιάννη Ζήβα

  Πάντοτε  με  νοσταλγία  θυμάμαι  την  ωραία  πορεία  που  έκανα  κάποτε  στα  ενδότερα  του  δεύτερου  σε  ύψος  όρους  της  Πελοποννήσου, την  Ζήρεια ( ονομασία  σλαβική  που  σημαίνει  βελανίδι) ή  Κυλλήνη ,  επί  το  αρχαιότερον,  που  παρά  το  ότι  γράφεται  με  Υ, σημαίνει  τόπο  με  εδαφικές  κοιλότητες. Η  Κυλλήνη  καταλαμβάνει  το  νοτιοδυτικό  τμήμα  του  νομού  Κορινθίας  και  είναι  προσβάσιμη  τόσο  από  βορρά  όσο  και  από  τα  νότια  κράσπεδά  της. Συνδέεται  με  τον  θεό  Ερμή, δεδομένου  ότι  κατά  την  Μυθολογία  γεννήθηκε  σε  ένα  σπήλαιο  στα  ανατολικά  του  μεγάλου  οροπεδίου του  ορεινού  συγκροτήματος.

Η  Κυλλήνη  χωρίζεται  στην  Μικρή  Ζήρεια  στα  ανατολικά   με  ψηλότερη  κορυφή  την  Ντουσιά (2086μ), και  την  Μεγάλη  Ζήρεια  με  ψηλότερη  κορυφή  το  Σημείο (2375μ)  στα  δυτικά. Τα  δύο  τμήματα  του  όρους  χωρίζονται  από  το  πανέμορφο  φαράγγι  της  Φλαμπουρίτσας  που  σχίζει  το  όρος  από  βορρά  πρός  νότο. Εκεί  απαντώνται  πλούσια  χλωρίδα  και  πανίδα, με  κυρίαρχα  το  έλατο  και  το  πεύκο. Σ’ αυτά  φωλιάζει  πλήθος  πτηνών, ενώ  απαντώνται  επίσης  πολλά  θηλαστικά  όπως  αλεπούδες, ασβοί, κουνάβια, νυφίτσες, σκίουροι, χελώνες, βάτραχοι  κλπ.

Η  γνωστότερη  πορεία  που  μας  οδηγεί  στα  ενδότερα  της  Ζήρειας  είναι  μέσω  Ξυλοκάστρου  και  των  τριών  Τρικάλων ( Κάτω, Μέσων  και  Άνω ), χωριών  ιδιαίτερα  γραφικών.

Από  τα  Άνω  Τρίκαλα  καταγόταν  ο  προστάτης  άγιος  της  Κεφαλληνίας  Γεράσιμος  καθώς  και  η  οικογένεια  Νοταράδων, που  διακρίθηκαν  στον  αγώνα  της  Εθνικής  Παλιγγενεσίας.Σε  μικρή  απόσταση  από  τα  Άνω  Τρίκαλα  φθάνουμε  οδικώς  στο  γυναικείο  μοναστήρι  του  Αγίου  Βλασίου, προστάτη  της  περιοχής. Ακολουθούμε  εν  συνεχεία  τον  δρόμο  με  κυρίως  νότια  πορεία  για  να  περάσουμε  από  εκπληκτικού  κάλλους  ελατοδάσος. Σε  μία  γωνία  του  δρόμου  προσεγγίζουμε  τον  Βαρνεβό, τοποθεσία  από  όπου  ξεκινά  μονοπάτι  που  οδηγεί  στο  φαράγγι  της  Φλαμπουρίτσας. Εμείς  συνεχίζουμε  την  πορεία  μας  και  μετά  από  είκοσι  λεπτά  συνολικά  από  το  μοναστήρι  φθάνουμε  στο  τεράστιο  οροπέδιο  της  Ζήρειας , το  λεγόμενο  Μακαλιό  ή  Μεγαγιάννη,  στα  1500  μέτρα  υψόμετρο. Πρόκειται  για  τόπο  με  εκπληκτική  θέα  στις  κορυφές  του  βουνού  και   με  πλησιέστερη  την  κορυφή  Σημείο, που  είναι  και  η  ψηλότερη. Την  άνοιξη  ο  τόπος  αυτός  είναι  μαγευτικός  αφού  παντού  κυριαρχούν  σπάνια  αγριολούλουδα. Στα  αριστερά  μας  καθώς  φθάνουμε  στο  οροπέδιο  βρίσκεται  το  πρώτο  καταφύγιο , ενώ  απέναντι,  στους  πρόποδες  της  μεγάλης  κορυφής  βρίσκεται  το  δεύτερο.

  Αφήνοντας  το  οροπέδιο  με  κατεύθυνση  δυτική-βορειοδυτική  προσεγγίζουμε  μετά  από  λίγα  λεπτά  την  κουκλίστικη  λίμνη  Δασίου  στα  1550  μέτρα  υψόμετρο, η  οποία  κατά  τον  χειμώνα  παγώνει, ενώ  το  καλοκαίρι  ξεραίνεται  και  μπορεί  κανείς  να  την  περπατήσει  μέσα  σε  ένα  περιβάλλον  από  όμορφο  ελατοδάσος  που  απλώνεται  στις  όχθες  της.

  Επανερχόμαστε  στο  οροπέδιο  για  να  εξερευνήσουμε  ένα  άλλο  κομμάτι  του  βουνού,  που  βρίσκεται  στο  φρύδι  της  χαράδρας  της  Φλαμπουρίτσας. Εκεί  θα  συναντήσουμε  σε  ένα  δυσπρόσιτο  σημείο  κάτω  από  το  μονοπάτι, το  εξαιρετικού  κάλλους  άγνωστο  στους  πολλούς  σπήλαιο  του  Ερμή. Άν  και  η  είσοδος  είναι  δύσκολη, άν  κατορθώσουμε  και  μπούμε  με  την  βοήθεια  φακού,  θα  αντικρίσουμε  πανέμορφο  σταλακτιτικό  και  σταλαγμιτικό  διάκοσμο. Το  σπήλαιο  αυτό  συνδέεται  με  την  γέννηση  του  θεού  Ερμή  από  την  νύμφη  Μαία, αλλά  πέραν  αυτού  η  μυθολογία  μας  πληροφορεί  και  για  το  γεγονός  της  κλοπής  από  τον  Ερμή  των  ιερών  βοδιών  του  αδελφού  του  Απόλλωνα, ενώ  ο Ερμής  ήταν  ακόμη  βρέφος. Ο  Απόλλων  εξοργίσθηκε   από  την  ανόσια  πράξη  του  αδελφού  του, αλλά  τελικά  η  αδικία  αποκαταστάθηκε  αφού  τα  βόδια  επέστρεψαν  σ’ αυτόν. Ο  Ερμής  όμως  ήθελε  να  εξευμενίσει  τον  αδελφό  του  και  γι’ αυτό  επινόησε  και  κατασκεύασε  από  το  όστρακο  χελώνας  που  ζούσε  στο  περιώνυμο  σπήλαιο, αλλά  και  από  νεύρα  άλλων  ζώων  την  αρχαϊκή  λύρα. Ο  Απόλλων  έκτοτε  φέρει   την  περίφημη  αρχαϊκή  λύρα, αναπόσπαστο  σύμβολο  του  αρχαϊκού  μουσικού  ιδεώδους.

 Στον  Ερμή  επίσης  αποδίδεται  και  η  προσφορά  απ’ αυτόν  στον  Οδυσσέα  ενός  αγριοβότανου, που  φύεται  στην  Κυλλήνη, που  λέγεται  «μώλυ». Το  μώλυ  ταυτίζεται  με  τον  μανδραγόρα  ή  τον  ελέβορο  και  έχει  σημαντικές  θεραπευτικές  ιδιότητες. Είχε  μαύρη  ρίζα  και  λευκό  βλαστό  και  μ’ αυτό  ο  Οδυσσέας  θα  παρέμενε  ανεπηρέαστος  από  τα  μάγια  της  Κίρκης.

 Οι  περίπατοι  που  μπορούμε  να  κάνουμε  άνετα  μέσα  στην  περιοχή  που  περιγράψαμε  πιο  πάνω  είναι  ευχάριστοι  ιδιαίτερα  στις  ζεστές  μέρες  του  καλοκαιριού, διότι  εδώ  σε  ένα  τόσο  μεγάλο  υψόμετρο  η  δροσιά   θα  είναι  παντοτινή  μας  παρέα.

Συνεχίζοντας  την  εξερεύνηση  του  βουνού  θα  παρακάμψουμε  το  δυτικό  κομμάτι  του  βουνού  για  να  βρεθούμε  μετά  από  λίγα  χιλιόμετρα  στον  μαγευτικό  Μαύρο  Λόγγο  από  πυκνό  ελατοδάσος, το  οποίο  καταλαμβάνει  τις  δυτικές  πλαγιές  της  Ζήρειας , για  να  οδηγηθούμε  μετά  από  ένα  τέταρτο  στα  νότια  του  βουνού, όπου  συναντούμε  το  οροπέδιο  της  Σκαφιδιάς. Εκεί  πολλές  φορές  μπορεί  κανείς  να  συναντήσει  άγρια  άλογα  που  κάποτε  ήσαν  ήμερα  και  κατόπιν  εγκαταλείφθηκαν  εκεί. Λίγο  πρίν  την  Σκαφιδιά  μένουμε  έκπληκτοι  από  μία  μαχαιριά  που  σχίζει  το  βουνό, που  δεν  είναι  άλλη  από  την  χαράδρα  της  Φαρμακίλας, ιδιαίτερα  δύσκολη  στην  πρόσβασή  της. Στα  νότια  κυριαρχούν  ο  Προφήτης  Ηλίας  και  το  Γερόντιο, οι  απολήξεις  της  Ζήρειας  προς  την  κοιλάδα  του  Φενεού.

 Μία  άλλη  διάσχιση  εξ  ίσου  εντυπωσιακή  άν  και  δυσκολότερη , όπου  θα  απαιτηθεί  όχημα  4Χ4  είναι  εκείνη  που  ξεκινά  από  τα  νοτιοανατολικά  της  Κυλλήνης, από  το  ομώνυμο  χωριό  που  στην  τοπική  ντοπιολαλιά  λέγεται  Μπούζι. Φεύγοντας  από  αυτό  το  χωριό  με  πορεία  βόρεια  ανεβαίνουμε  σε  υψόμετρο  αλλά  παράλληλα  έχουμε  και  εκπληκτική  θέα  προς  την περιοχή  της   λίμνης  Στυμφαλίας . Μετά  από  πέντε  περίπου  χιλιόμετρα  με  αλλεπάλληλες  στροφές  φθάνουμε  σε  μία  μικρή  διασταύρωση  προς  τα  δεξιά  μας , που  κατηφορίζει  μετά  από  λίγο  προς  το  λιλλιπούτειο  οροπέδιο  της  Φλαμπουρίτσας (1450μ.υψόμετρο) . Στον  μυχό  του  ομωνύμου  φαραγγιού,μπορούμε  να  κατασκηνώσουμε  και  να  πιούμε  γάργαρο  νερό  από  πηγή  που  θα  συναντήσουμε . Από  αυτό  το  οροπέδιο  ξεκινά  τον  ρού  του  ο  ποταμός  Σύθας  που  εκβάλλει  δίπλα  στο  Ξυλόκαστρο. Επανερχόμαστε  στην  κύρια  πορεία  μας  και  παίρνουμε  βαθμιαία  δυτική  κατεύθυνση  σε  ένα  άγριο  και  συνάμα  επιβλητικό  τοπίο  με  συνεχή  ανοδική  πορεία. Μετά  από  λίγα  χιλιόμετρα  φθάνουμε  στην  θέση  Πουλιού  Όχτος , στα  1700-1750  μέτρα  υψόμετρο  από  όπου  η  θέα  προς  την  Φλαμπουρίτσα  σου  κόβει  την  ανάσα. Με  βορεινή  πορεία  και  παράλληλα  με  το  φαράγγι,  που  το  βλέπουμε  κάτω  και  δεξιά  μας  προσεγγίζουμε  και  πάλι  το  σπήλαιο  του  Ερμή.

Με  αυτές  τις  διαδρομές  μπορούμε  να  πούμε  ότι  πήραμε  μία  γεύση  από  το  πανέμορφο  αυτό  βουνό, κυρίως  από  το  δυτικό  του  συγκρότημα, διότι  εξ  ίσου  ενδιαφέρον  είναι  και  το  ανατολικό (Μικρή  Ζήρεια), την  οποία  προσεγγίζουμε  από  το  χωριό  Κεφαλάρι  στα  νοτιοανατολικά. Έχει  κι  αυτή  πλούσια  χλωρίδα  και  πανίδα  και  καταφύγιο. Βέβαια  η  μαγεία  του  δυτικού  κομματιού  της  Κυλλήνης  είναι  κάτι  που  μένει  αλησμόνητο, ιδιαίτερα  όταν  βαδίζει  κανείς  μέσα  από  τα  μονοπάτια  της.