Το χάσμα των γενεών

της Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου

.....Αυτό που σε κάποιους πολιτισμούς αποτιμάται σαν θησαυρός, σήμερα αντιμετωπίζεται σαν ξεκούτιασμα.....

Με αφορμή το κείμενό μου για το μητρικό θηλασμό βρέθηκα αντιμέτωπη με καταιγισμό υβριστικών μηνυμάτων από γυναίκες, που θα μπορούσαν να είναι κόρες μου, τόσο χυδαίων, που αναγκάστηκα να ενεργοποιήσω τον έλεγχο δημοσίευσής τους.

Άσχετα με τους κανόνες ενός σωστού διαλόγου, που δυστυχώς δεν υπάρχουν στο Διαδίκτυο, αφού οποιαδήποτε επιστημονική άποψη παρουσιάζεται ισότιμα με την κάθε προσωπική εμμονή, αυτό που με εντυπωσίασε είναι η έλλειψη σεβασμού προς την -έστω και λανθασμένη- άποψη των γεροντότερων. Δεν ξέρω αν αυτή η στάση οφείλεται στην κυρίαρχη νοοτροπία της εποχής, που ανάγει τα νιάτα σαν απόλυτη αξία και με πλαστικές επεμβάσεις και άλλα τερτίπια, πασχίζει να καλύψει τη φθορά και τον πλούτο, που ο χρόνος προικίζει κάθε έμβιο. Αυτό που σε κάποιους πολιτισμούς αποτιμάται σαν θησαυρός, σήμερα αντιμετωπίζεται σαν ξεκούτιασμα. Βασικά οι ηλικιωμένοι δεν έχουν δικαίωμα να μιλούν και κατηγορούνται για όλα τα δεινά, που σήμερα αντιμετωπίζουν οι νεότεροι, χωρίς καν το ελαφρυντικό της καλής τους πρόθεσης ή των αντικειμενικών δυσχερειών της εποχής τους.

Αν και ειδικά σήμερα με την τραγική ανεργία η πλειοψηφία των νέων συντηρείται από την πενιχρή πια σύνταξη των γονιών και μένει και μετά την ενηλικίωση στο πατρικό σπίτι, η ίδια πλειοψηφία -τουλάχιστον όπως εμφανίζεται στα σχόλια του Διαδικτύου, ειρωνεύεται ή και καθυβρίζει την γονεική υπερστοργή.

Ειδικά στο θέμα της ανατροφής των παιδιών, που αποτελεί συχνό ζήτημα συζήτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι νέοι γονείς -αν και λόγω των συνθηκών τελικά παραδίδουν τα παιδιά τους αποκλειστικά στη φροντίδα των γιαγιάδων- αρχικά τις κατηγορούν για σκληρότητα, όταν συμβουλεύουν “όχι συνέχεια αγκαλιά, άσε το μωρό να κλάψει” και αργότερα για υπερβολική στοργή, ότι τους κάνουν όλα τα χατίρια και τα κακομαθαίνουν.  

          Κάθε γενιά έχει την τάση -μέχρι τουλάχιστον μιαν ηλικία- να αμφισβητεί την πείρα των γονιών της και να  πιστεύει ότι ξέρει τα πάντα καλύτερα, μέχρι η εμπειρία να ψαλιδίσει κάθε βεβαιότητα. Πάνω σε αυτό τον ενθουσιασμό των “βεβαιοτήτων” της νέας γενιάς πατά το βήμα της η Ιστορία.
  Ο σοφός άνθρωπος είναι γεμάτος αμφιβολίες για τις απόλυτες Αλήθειες και τα Δόγματα. Δεν ήταν ανόητος ο Σωκράτης που έλεγε “Γηράσκω αεί διδασκόμενος”.  Όμως ο κόσμος κινείται από φανατικούς ιδεαλιστές και την αιώνια διαμάχη τους για την ανατροπή του παλιού και ξεπερασμένου.

Είναι ξεκάθαρο  ότι άλλος ο ρόλος των γονιών και άλλος των παππούδων σε μιαν οικογένεια. Η δική μας γενιά ήταν η πιο τυχερή, αφού δεν έζησε πολέμους, μόνο την τραυματική καταπίεση της Χούντας (μια εμπειρία που -όπως φαίνεται από την σημερινή άνοδο της “Χρυσής Αυγής” δε μεταφέραμε στα παιδιά μας, όπως είχαν κάνει οι δικοί μας γονείς για την Κατοχή) κατάφερε να κατακτήσει κάποια εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, (που δυστυχώς κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος) και οικοδόμησε κάποια υλικά αποκτήματα (που έλπιζε να  παραδώσει στα παιδιά της, και που τώρα με τα χαράτσια, μάλλον έγιναν βάρος χωρίς αντίκρυσμα). Είναι η γενιά που διαδέχθηκε την οικογένεια των πατεράδων -αφεντάδων κι έχοντας βιώσει την καταπίεση, ισοπέδωσε τη γονεική σχέση σε φιλική συμπαράσταση, ανατρέφοντας τα παιδιά με την μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία. Είναι όμως και η γενιά που στην πλειοψηφία στήριξε στα γεράματα τους γονείς της και οικονομικά, ενώ μεγάλωνε με αξιοθαύμαστη  ανιδιοτέλεια τα παιδιά της σε όχι ιδανικές συνθήκες και πλήρωσε από την τσέπη της πολύ ακριβά για την υψηλού επιπέδου μόρφωση, που τώρα οδηγεί τα πιο έξυπνα παιδιά αυτής της γενιάς από την ανεργία στη μετανάστευση. Είναι η γενιά που στην πλειοψηφία στερήθηκε τη δική της Ψυχαγωγία για να ντύσει με επώνυμα ρούχα τα παιδιά της. 

Ίσως ήταν η γενιά που κακόμαθε τα παιδιά της, υποκύπτοντας στα κελεύσματα των καταναλωτικών σειρήνων, ενώ για να τα ξεκουράσει από το φροντιστήριο σε μπαλέτο ή κουν φου, δεν τα δίδασκε να σηκώνονται στο λεωφορείο, όταν είναι όρθιος ένας μεγαλύτερος.

Σε αυτό τον κόσμο τίποτε δεν είναι τέλειο και κάθε γενιά πασχίζει για ένα καλύτερο αύριο. Όποιες κι αν είναι οι προσδοκίες ή οι διαψεύσεις της κάθε νέας γενιάς, οφείλει έμπρακτο σεβασμό στους γηραιότερους, γιατί κάθε γενιά -παρά τα λάθη της- πασχίζει για το καλύτερο των απογόνων. Η ζωή είναι πολύ μικρή και συχνά είναι πολύ αργά για να εκφράσεις στους γεροντότερους, το “ευχαριστώ”  για όσα τους οφείλεις. Γιατί σε αυτό τον αιώνια κυκλικό χορό της ζωής “Εκεί που είσαι ήμουνα κι εκεί που είμαι θάσαι!” τα νιάτα πάντα θ' απαντούν με τη μεγαλαυχία “Αμμες δ' εσόμεθα πολλώ κάρονες”, έστω και αν αυτό το καλύτερο ποτέ δε φθάνει.