ΝΕΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

 

Του Γιάννη Σχίζα

Ποντίκι 24.12.25

Τα νέα του διαστήματος ανήκουν σε μια ιδιαίτερη κατηγορία νέων, που ….παλιώνουν σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα!  Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να αναφερόμαστε  στα «νέα» εφόσον είναι υπό εξέλιξη , εφόσον δηλαδή αναφέρονται στο μέλλον μιας  έρευνας ή κάποιων αλλαγών.

  Θα  ξεκινήσουμε από το «Εγγύς διάστημα», δηλαδή εκείνο το τμήμα του διαστήματος που έσπευσαν  οι υπερδυνάμεις της εποχής να καλύψουν με μια συνθήκη προστασίας, τόσο νωρίς όσο το 1967 :  Θα αναφερθούμε λοιπόν σε   μια παρατήρηση  που θα πραγματοποιήσει  τον Φεβρουάριο του 2026  το διαστημικό τηλεσκόπιο  James Webb, αντιμετωπίζοντας «από κοντά»  τον διαστημικό βράχο που έχει ταυτότητα  2024ΥR4. Υπενθυμίζουμε ότι το τηλεσκόπιο αυτό έχει μάζα 6 τόνους , 6,25 φορές μεγαλύτερη συλλεκτική επιφάνεια από το αμέσως επόμενο τηλεσκόπιο Hubble, διαθέτει δε μεγαλύτερο οπτικό πεδίο,  καλύπτοντας 15πλάσια   περιοχή του ουρανού. Ο βράχος που θα «αντιμετωπίσει» το James Webb  έχει μια πιθανότητα 4% να συγκρουστεί με τη σελήνη, πράγμα που θα έθετε σε κίνδυνο τους δορυφόρους ή τις μελλοντικές σεληνιακές υποδομές – κατά πως αναφέρει ο New Scientist. H πιθανή σύγκρουση  με τη σελήνη προβλέπεται για τις 22 Δεκεμβρίου του 2032, όμως είχαν προηγηθεί άλλες εκτιμήσεις , ένα χρόνο πριν : Τότε εικάζονταν ότι ο βράχος – μεγέθους  όσο μια πολυκατοικία 10 ορόφων , γνωστός με το  όνομα «καταστροφέας των πόλεων» ! -   θα μπορούσε να εξαφανίσει μια μεγάλη πόλη «απελευθερώνοντας» (τρόπος του λέγειν…) ενέργεια μεγαλύτερη κατά 500 φορές από αυτήν που κατέστρεψε την Χιροσίμα !

Η έρευνα για την ύπαρξη αστεροειδών πάντως βρίσκεται σε εξέλιξη και κομίζει διάφορες πληροφορίες για το παρελθόν της γης. Σε κοντινό χρόνο  (2002) μια γιγάντια τρύπα που βρέθηκε ανατολικά της Βρετανίας επανεκτιμήθηκε και θεωρήθηκε  ότι είναι  αποτέλεσμα της πρόσκρουσης  αστεροειδή, που είχε αρκετή ενέργεια για να προκαλέσει καταστροφή σε τοπικό επίπεδο : Ενέργεια που ήταν όμως κατά πολύ μικρότερη από το διαστημικό αντικείμενο που έπληξε το Τσιξουλούμπ του Μεξικού πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την εξάλειψη των δεινοσαύρων και του 95% των ειδών της γης…

 Ένα τέτοιο UFO ( Unidentified Flying Object)  προσέκρουσε στη Σιβηρία το 1908, κάνοντας τρομερό θόρυβο – που ακούστηκε σε δεκάδες χιλιόμετρα -  καίγοντας τεράστιες εκτάσεις δασών, ανοίγοντας ολόκληρο κρατήρα από τη πτώση.  Σ’ ένα άρθρο του Βαγγέλη Πρατικάκη αναφέρεται ότι ο διαστημικός βράχος 2024ΡΤ5,που ήρθε και πέρασε πρόσφατα από τη γη, ήταν μικρότερος από το μετέωρο του Τσελιαμπίνσκ, ένα αστεροειδή μήκους 18 μέτρων που εξερράγη πάνω από τη Ρωσία το 2013 και προκάλεσε  ωστικό κύμα τραυματίζοντας  εκατοντάδες άτομα…

 

 Πολλοί μελετητές υποστήριξαν ότι ο συγκεκριμένος αστεροειδής  δεν είναι μεμονωμένος αλλά ακολουθείται από μια ολόκληρη «συμμορία» τοιούτων, αγνώστων διαστάσεων, που μπορούν να «πετύχουν» τη γη και να έχουν  καταστρεπτικά αποτελέσματα. Η ΝΑSΑ  έχει εντοπίσει 11000 αστεροειδείς να  πλησιάζουν τη Γη, όμως ο   πραγματικός τους αριθμός  εκτιμάται στους 25000.

Η αναζήτηση διαφόρων «βράχων» , μετεωριτών κλπ έχει κινδύνους, όμως έχει να κάνει με διάφορα προσδοκώμενα (τουλάχιστον) οφέλη. Κάποιοι υπολογίζουν   ότι ο ορυκτός πλούτος των αστεροειδών στην κύρια ζώνη μεταξύ του Άρη και του Δία είναι περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια Αμερικής ,για κάθε άτομο πάνω στη Γη!

 

ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Η άντληση διαφόρων υλικών από τη Σελήνη έχει από καιρό δρομολογηθεί. Η  Φινλανδική τεχνολογική εταιρεία Bleufors  μέσω ενός εταιρικού σχήματος ονόματι   Interlune, έχει προαγοράσει 10.000 λίτρα ηλίου-3, με παράδοση μεταξύ 2028 και 2037. Η προγραμματισμένη εξόρυξη περιλαμβάνει τέσσερα βήματα : Την εκσκαφή της επιφάνειας της σελήνης και τον διαχωρισμό των μικρών σωματιδίων, την απελευθέρωση ενός μείγματος αερίων, τον διαχωρισμό του ηλίου-3 από το ήλιο-4 και την αποστολή του πρώτου  στη γη, την τοποθέτηση του εκσκαφέντος χώματος στην αρχική του θέση. 

Όμως υπάρχουν νέα για τις βιομηχανικές δραστηριότητες, που είναι πιο εντυπωσιακά. Σύμφωνα με την εφημερίδα Daily Mail, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Politico, o Υπουργός Μεταφορών των ΗΠΑ Σον Ντάφι – που είναι και προσωρινός διαχειριστής της ΝΑSΑ-  αναφέρεται στην εγκατάσταση πυρηνικού αντιδραστήρα στη Σελήνη, « που θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να ορίσουν μια ‘’ζώνη αποκλεισμού’’, μέτρο που κρίνεται απαραίτητο για την προστασία μιας περιοχής όπου προγραμματίζεται η δημιουργία αμερικανικής βάσης». Όμως ήδη από τον Μάϊο  του 2025, η Κίνα και η Ρωσία υπέγραψαν μνημόνιο κατασκευής πυρηνικού αντιδραστήρα στη Σελήνη, με στόχο την ολοκλήρωση του έργου το 2036, πράγμα που δημιουργεί ένα ακόμη πεδίο σύγκρουσης των υπερδυνάμεων. Ο Ρωσο-κινεζικός αντιδραστήρας θα κατασκευασθεί κοντά στο Νότιο Πόλο του δορυφόρου της γης  και θα γίνει με συμμετοχή χωρών όπως η Αίγυπτος, το Πακιστάν, η Βενεζουέλα, η Ταϊλάνδη και η Νότια Αφρική.

Ο πυρηνικός αντιδραστήρας στη Σελήνη θα είναι μικρού μεγέθους και θα χρησιμοποιείται κυρίως για τη φωταγώγηση των νοτίων περιοχών της Σελήνης, που εκτίθενται πολύ λίγο στον ήλιο – αυτά λένε οι αμερικανικές πηγές, που μιλάνε για αντιδραστήρα 100 κιλοβάτ, ικανό να εξυπηρετήσει (μόλις) 80 νοικοκυριά. Από πρώτη όψη φαίνεται ότι ο θόρυβος είναι για το τίποτε, όμως το μέλλον θα δείξει .

 

ΦΥΤΑ ΓΙΑ  ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Η μετάβαση στη Σελήνη έχει διάρκεια μια εβδομάδα, το ίδιο και η επιστροφή από αυτήν, οπότε το ζήτημα της διατροφής δεν είναι τόσο οξύ. Όμως η μετάβαση στον Άρη διαρκεί μερικούς μήνες, οπότε το ποσόν και ποιόν της διατροφής των αστροναυτών είναι ανοιχτά ζητήματα. Το 1997, κάποιοι οικολογούντες επανεκδίδαμε το περιοδικό ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ με αφιέρωμα στο πλέον «εξαντρίκ» περιβαλλοντικό θέμα – που ήταν η «Οικολογία του διαστήματος». Εκεί καταχωρήσαμε  διάφορους συλλογισμούς για την  terraformation – δηλαδή τον σχηματισμό εδαφικού υλικού για την ανάπτυξη ειδών σε ένα πλανήτη. Φυσικά αυτό το «εδαφικό υλικό» δεν μπορεί να είναι το ίδιο με εκείνο  που χρησιμοποιείται στη γη, ενώ τα φυτά σε ένα άλλο πλανήτη , άγονο και χωρίς ατμόσφαιρα, είναι μια δύσκολη υπόθεση. Και οι μεν αστροναύτες αναφέρουν ότι «η γεύση αμβλύνεται στο διάστημα», οι δε ερευνητές επιμένουν για την εξεύρεση φυτών και συνθηκών, που θα επιτρέψουν μια σχετική αυτάρκεια. Ως ενδεικτικό πείραμα αναφέρεται η καλλιέργεια πιπεριών τσίλι στον ISS (International Space Station) που αποδεικνύει ότι οι καρποί αυτού του είδους – εξαιρετικά καυστικοί και γκουρμέ  - μπορεί να φτάσουν μέχρι την συγκομιδή….

ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΟΥΦΟ

..Πρόσφατα η θέσπιση της πρώτης Δευτέρας κάθε Ιουλίου ως διεθνούς ημέρας των ούφο (!) έδειξε ότι η κοινή γνώμη παραμένει ευάλωτη σε ανορθολογικές θεωρήσεις – που δεν είναι μόνο πολιτικές..Όμως  τα πραγματικά «άγνωστα ξένα αντικείμενα» (UFO – Unidentified Flying Object) υπάρχουν, αν και  είναι διαφορετικά από τις φαντασιώσεις των διαφόρων ευφάνταστων…Οι θεωρήσεις και οι εικασίες για τα UFO ανθίζουν ακόμη και τώρα, που στον δημόσιο διάλογο αναπτύσσονται  πιο συγκροτημένες απόψεις. Σημείο αντιλεγόμενο  στη τρέχουσα περίοδο είναι το 3Ι/ATLAS,

που αδυνατεί να εκτρέψει  - από τη λάντζα της επικαιρότητας! – την προσοχή των αναλυτών σε πιο οικουμενικά προβλήματα…

Το «περιβαλλον του περιβάλλοντός μας» αποδεικνύεται πιο δύσκολο, από τα όνειρα του Ιουλίου Βερν, και φυσικά πιο πλουραλιστικό. Όμως θα το ανεχθούμε, μη μπορώντας να κάνουμε αλλιώς…