Του Γιάννη Σχίζα
Δεν υπάρχει τίποτε
περισσότερο παράλογο από
τις προλήψεις και δεισιδαιμονίες - κι όμως τις δεχόμαστε καμιά φορά με μια συγκατάβαση που πλησιάζει τα όρια της ηλιθιότητας. Ορισμένες από τις δεισιδαιμονίες τις αποδεχόμαστε σαν θετικές – πχ όταν συμβεί να χύσεις λίγο από το νερό ή από το κρασί που πίνεις, οπότε αποφαίνεσαι ή αποφαίνονται θετικά για το συμβάν – «λεφτά θα πιάσεις» . Ή το σπάσιμο ενός ροδιού, που γενικά έφερνε θετικές προσδοκίες, έφερνε γούρι! Όμως σε γενικές γραμμές οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες είναι αρνητικές, είναι κομιστές κακού, επιφέρουν δυσάρεστες καταστάσεις. Έτσι λοιπόν ο ραγισμένος καθρέπτης ήταν προμήνυμα γρουσουζιάς , και ανάλογα συνέβαιναν με το σφύριγμα τις βραδινές ώρες . Κάποτε, στην θεμελίωση των σπιτιών έσφαζαν ένα κόκορα , έπειτα ο μύθος ή η πρόληψη γι αυτό το γεγονός ξεχάστηκε. Η συνάντηση με μαύρη γάτα και το άνοιγμα ομπρέλας μέσα στο σπίτι φέρνουν γρουσουζιά, όπως επίσης είναι γρουσουζιά να κόβεις τα νύχια σου το βράδυ. Σε ένα μαγαζί ή και σε σπίτι έμπαινες/εβγαινες πάντοτε με το δεξί , ενώ όταν συναντούσες ένα ιερέα στο δρόμο, εκτός βεβαίως από την ψηλάφηση των «απαυτών» σου που μετρίαζε το κακό, είχες γενικά άτυχη ημέρα. Αν έσπαγες καθρέπτη – πέραν του ραγίσματός του που προαναφέραμε – είχες 7 χρόνια γρουσουζιά. Αν άκουγες ή μετέφερες μια είδηση που αφορούσε ασθένεια, θάνατο ή άλλο κακό, τότε με την έκφραση «χτύπα ξύλο» μετρίαζες ή και εξαφάνιζες το κακό… Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε και το μάτιασμα, τη βασκανία που γίνεται μάλιστα παραδεκτή από την Εκκλησία, που δεν λύνεται βέβαια με το «ξεμάτιασμα» αλλά με ευχές που υπάρχουν στο ευχολόγιό της …, .
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ή ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ 13,
Η Παρασκευή και 13 είναι γνωστή ως
μία από τις πιο γρουσούζικες ημέρες στον δυτικό κόσμο, από το ότι προκαλεί φόβο, δεισιδαιμονίες και ανησυχίες.
Αντίστοιχα, για τους Έλληνες και τους ισπανόφωνους λαούς, η «γκαντέμικη» ημέρα
είναι η Τρίτη και 13. Γενικά, ο αριθμός 13 θεωρείται γρουσούζικος : Λέγεται ότι η
άλωση της Κωνσταντινούπολης που έγινε την Τρίτη, 29 Μαϊου του 1453, ήταν
υπεύθυνη για τον συμβολισμό τρίτη και 13, από τη στιγμή που το αριθμητικό
άθροισμα του 1453 (όπου 1+4+5+3) ισούτο με 13….
Στην κοπή πίτας θεωρείται επιτυχία ή απλώς
τύχη το να είναι κανείς ο τυχερός, που πετύχαινε το φλουρί.