ΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Του Γιάννη Σχίζα

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης «εκόμισε εις την τέχνην κάτι μισοειδωμένα πρόσωπα ή γραμμές» και αυτό άρκεσε να του εξασφαλίσει μια περίοπτη θέση στην ελληνική γραμματεία, όμως η ανάγκη μιας πόλης για τέχνη αξιώνει κάτι πολύ περισσότερο από την ατομική συμβολή ενός δημιουργού….

Είναι σίγουρο πως οι επικείμενες δημοτικές εκλογές θα βάλουν επιτακτικά το θέμα της δημόσιας αισθητικής. Επίσης είναι σίγουρο πως εκτός από την ευταξία και καθαριότητα μιας πόλης, η τέχνη  σε κατάλληλες δόσεις  και μάλιστα ως έργο που απευθύνεται στο κοινό και όχι σε μια δράκα ειδημόνων, είναι η κατεξοχήν δύναμη που μπορεί να εγγυηθεί την ποιότητα  του αστικού περιβάλλοντος.

 Πρέπει  όμως να προσέξουμε τον όρο τέχνη : Θα πρέπει έτσι να ορίσουμε με αυτό τον τρόπο όλα τα έργα της “καλλιτεχνίας”

μέσα στη πόλη .  Να αναγνωρίζουμε  τις κτιριολογικές δομές, τις διακοσμήσεις με αγάλματα και εικόνες , τις διακοσμήσεις καθέτων επιφανειών με γκράφιτι , τις διακοσμήσεις επιφανειών που πατάμε με τα πόδια μας(επιδάφεια τέχνη), τις εγκαταστάσεις(installations) που δημιουργούν οι καλλιτέχνες, ακόμη και τη μουσική που μπορεί να έρχεται στα αυτιά μας. Nα αναγνωρίσουμε ταυτόχρονα και εκείνες τις μορφές  της διαχείρισης του νυκτερινού φωτός – που πρέπει να κινούνται μεταξύ του θάμβους και του  αδύναμου  ή παραπαίοντος   φωτισμού -  έτσι ώστε να μην  τραυματίζουν  την όραση με τις ορδές φωτονίων  ούτε να δημιουργούν   απειλητικά  μισοσκόταδα.

Όλο αυτό σημαίνει πως πρέπει να   δούμε  τις αμφίδρομες σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ του χρήστη της πόλης –ιδιαίτερα του πεζού  - και της τέχνης. Τις σχέσεις  που έλκουν και που απωθούν : Γιατί όσο είναι βέβαιο ότι υπάρχουν  δυνάμεις  που σπρώχνουν τον πεζό στην κατάφαση του ζωντανού περιβάλλοντος, άλλο τόσο   είναι βέβαιο ότι   υπάρχουν σαν αρνητικές εκφράσεις τέχνης οι βανδαλισμοί, οι κάθε είδους ανόητες εγγραφές στις επιφάνειες της πόλης, οι κακοποιήσεις ή  καταστροφές αγαλμάτων, οι νοσηροί μετασχηματισμοί της όψης σπιτιών και οικοδομημάτων, που δεν  κάνουν τίποτε άλλο παρά να απωθούν,  να αποθαρρύνουν τον πολίτη, να τον διώχνουν στην ιδιώτευση .

Ο πεζός πρέπει να πάψει να είναι μια κατάσταση ανθρώπου μεταξύ δυο επιβιβάσεων :  Πρέπει να είναι η  δύναμη που προκαλεί το ωραίο, που έλκεται αλλά με τη σειρά του έλκει τις επεμβάσεις  που μετασχηματίζουν το χώρο.

Κοντολογίς, να πάψουμε να δικαιώνουμε τον  Γιάννη Τσαρούχη : Που τόνιζε   την συνευθύνη του λαϊκού  παράγοντα  στην αισθητική αλλοίωση  του αστικού και περιαστικού χώρου  εκστόμιζοντας  τη φράση «η ασχήμια της Αττικής είναι λαϊκό αίτημα»…..

ΑΥΓΗ  10.11.2018