Η Αγία Σοφία και ο Ερντογκάν

 

Του Γιάννη Σχίζα

Η Αγία Σοφία, τμήμα της Παγκόσμιας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, έργο που επέζησε σε πολλές και αντίξοες περιόδους, ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της Βυζαντινής Ναοδομίας. Έχει  πρωτοποριακό σχεδιασμό  και υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο . Στο προαύλιο του ναού λέγεται πως υπήρχε κρήνη, στην οποία αναγράφονταν  η φράση «ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ» (νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν, δηλ. ξέπλυνε τις αμαρτίες σου -  όχι μόνο το πρόσωπό σου). Η φράση αυτή διαβάζεται με δυο τρόπους – από μπροστά και από ανάποδα – αποδίδοντας το ίδιο νόημα.

 

Η Αγία Σοφία  έχει απειληθεί ως τώρα με υποβάθμιση, λόγω της ιστορίας της : Από την ανέγερσή της το 537 επί βασιλείας του Ιουστινιανού – με αρχιτέκτονες τους Ανθέμιο και Ισίδωρο –μέχρι  το 1204, την κατοχή από τους «Σταυροφόρους»,  έως την αλλαγή της χρήσης  επί Κεμάλ Ατατούρκ το 1935,  που γίνεται Μουσείο, και την περίοδο που «ολοκληρώνεται» με τον Ερντογκάν, καταργούμενης της  Μουσειακής χρήσης,  το 2020. Αποτέλεσε  ένα αξιοζήλευτο μνημείο ιστορίας ,  κάτι  περισσότερο από  σύμβολο των απανταχού Χριστιανών, και  ταυτόχρονα είναι ένα θαυμαστό αρχιτεκτόνημα εξαιρετικών διαστάσεων , για την εποχή του και κάθε εποχή. Είναι  δεύτερο σε μέγεθος μετά το Ναό του Αγίου Πέτρου, έχει  διαστάσεις  78,16 Χ 71,82 μέτρα και ύψος 54 μέτρων, αποτελεί  δε κατασκευαστικό επίτευγμα  για την εποχή της δημιουργίας του. Το καθεστώς Ερντογκάν  προτίμησε την «ήπια» λύση της αλλαγής της χρήσης του αντί της ανατίναξης που  έκαναν οι Ταλιμπάν  για τα αγάλματα  του Βούδα-  αλλά οπωσδήποτε έχει μπροστά του χρόνο για πιο ριζοσπαστικές λύσεις…

Κατά της μετατροπής  της Αγίας Σοφίας είχαν ταχθεί πολιτικές αρχές στις ΗΠΑ , την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ρωσία, καθώς και οι θρησκευτικές αρχές σε πλήθος χριστιανικών χωρών σε Κεντρική Αμερική, Υποσαχάρια Αφρική , Καραϊβική και Νότια Αμερική, και, φυσικά  και η ΟΥΝΕΣΚΟ. Εξ άλλου την έντονη αντίθεση και ανησυχία τους για τη μετατροπή  εξέφρασαν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος.

Βιώσιμη αγροτική πολιτική, που σέβεται τους αγρότες, την κοινωνία και το περιβάλλον

 

Κριτική και προτάσεις των ΠΡΑΣΙΝΩΝ -Οικολογία

Οι αγρότες είναι τα θύματα των αλόγιστων πολιτικών που οδηγούν σε ερήμωση της υπαίθρου και καταστροφή της παραγωγικής βάσης της χώρας. Χρειάζεται αλλαγή πολιτικών, όχι προσωρινές λύσεις, τονίζουν οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία, δηλώνουν πως κατανοούν την έκρηξη οργής των αγροτών, απορρίπτουν την καταστολή, θεωρούν τη συμφωνία Ε.Ε.-Mercosur αταστροφική για το περιβάλλον και τον αγροτικό κόσμο και καταθέτουν συγκεκριμένες προτάσεις για ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον. Στόχος τους είναι ένα παραγωγικό -καταναλωτικό μοντέλο, ανθεκτικό απέναντι στην κλιματική κρίση, που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπές εισόδημα στους παραγωγούς και διατροφική αυτάρκεια στη χώρα, με προστασία του εδάφους και των φυσικών πόρων. Η δικαιολογημένη απόγνωση του αγροτικού κόσμου οφείλεται στις συνεχώς επιδεινούμενες συνθήκες, οικονομικά και περιβαλλοντικά, εξαιτίας των πολιτικών που προωθούνται τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εκτόξευση στα ύψη του κόστους παραγωγής (με κεντρικό ζήτημα τις τιμές ενέργειας αλλά και λόγω της εξάντλησης των εδαφών και των φυσικών πόρων – πρωτίστως του νερού), η έλλειψη στήριξης για τους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι αθέμιτες εμπορικές συμφωνίες, παράλληλα με την, χωρίς σχεδιασμό, επιδίωξη ενός βιομηχανικού μοντέλου γεωργίας που καταστρέφει τη φύση, οδηγούν σε αδιέξοδο τον πρωτογενή τομέα. Οι αγρότες οφείλουν, από τη μεριά τους, να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να στηρίζονται σε κυβερνητικές πολιτικές, οι οποίες εδώ και δεκαετίες αρνούνται να δουν τα προβλήματα της υπαίθρου και τους αντιμετωπίζουν ως μια οποιαδήποτε επαγγελματική ομάδα. Η εμπορική συμφωνία Ε.Ε.-Mercosur, που έγινε πριν μερικούς μήνες και, εκτός των άλλων καταστροφικών για το περιβάλλον επιπτώσεων, εκθέτει τον αγροτικό κόσμο στον αθέμιτο ανταγωνισμό και την πτώση των τιμών, αποτελεί ένα πρόσφατο παράδειγμα αυτών των πολιτικών.

Βάλτερ Μπένγιαμιν (Walter Benjamin): Ὑπερ­πο­λυ­τε­λὲς ἐπι­πλω­μέ­νο δια­μέ­ρι­σμα τῶν δέ­κα δω­μα­τί­ων

 

planodion on 4 Δεκεμβρίου 2025 Βάλτερ Μπένγιαμιν (Walter Benjamin) Ὑπερ­πο­λυ­τε­λὲς ἐπι­πλω­μέ­νο δια­μέ­ρι­σμα τῶν δέ­κα δω­μα­τί­ων (Hochherrschaftlich möblierte Zehnzimmerwohnung) Ο ΣΤΥΛ ΕΠΙΠΛΩΣΗΣ στὸ δεύ­τε­ρο μι­σὸ τοῦ δέ­κα­του ἔνα­του αἰ­ῶ­να βρί­σκει τὴ μο­να­δι­κὴ ἐπαρ­κῆ πε­ρι­γρα­φὴ καὶ ἀνά­λυ­ση τοῦ σ' ἕνα ὁρι­σμέ­νο εἶ­δος ἀστυ­νο­μι­κού μυ­θι­στο­ρή­μα­τος, ποῦ στὸ δυ­να­μι­κό του ἐπί­κεν­τρο βρί­σκε­ται ὃ τρό­μος τοῦ δια­με­ρί­σμα­τος. Ἡ διά­τα­ξη τῶν ἐπί­πλων εἶ­ναι συ­νά­μα τὸ σχε­διά­γραμ­μα τῶν ση­μεί­ων ὅπου βρί­σκον­ται οἱ φο­νι­κὲς πα­γί­δες, καὶ ἡ δια­δο­χὴ τῶν δω­μα­τί­ων προ­δια­γρά­φει στὸ θῦ­μα τὴ δια­δρο­μὴ τῆς φυ­γῆς του. Τὸ γε­γο­νὸς ὅτι αὐ­τὸ ἀκρι­βῶς τὸ εἶ­δος μυ­θι­στο­ρή­μα­τος ἀρ­χί­να μὲ τὸν Πό­ου —τὸν και­ρὸ δη­λα­δὴ ποὺ κα­τοι­κί­ες αὐ­τού τοῦ εἴ­δους ἀκό­μα σχε­δὸν δὲν ὑπῆρ­χαν— δὲν ἀπο­τε­λεί ἀν­τίρ­ρη­ση. Για­τί ὅλοι ἄνε­ξαί­ρε­τά οἱ λο­γο­τέ-χνὲς συν­θέ­τουν σ' ἕναν κό­σμο με­τα­γε­νέ­στε­ρο, ὅπως οἱ πα­ρι­σι­νοὶ δρό­μοι τῶν ποι­η­μά­των τοῦ Μπων­τλαὶρ δὲν ὑπάρ­χουν πα­ρὰ μό­νο με­τὰ τὸ χί­λια ἐν­νια­κό­σια, ὅπως δὲν ὑπῆρ­χαν νω­ρί­τε­ρα καὶ οἵ ἄν­θρω­ποι τοῦ Ντο­στο­γέφ­σκι. Τὸ ἀστι­κὸ ἐσω­τε­ρι­κό των δε­κα­ε­τιών ἀπὸ τὸ ἑξῆν­τα μέ­χρι τὸ ἐνε­νῆν­τα μὲ τοὺς τε­ρά­στιους, πα­ρα­φορ­τω­μέ­νους γλυ­πτι­κὸ διά­κο­σμο μπου­φέ­δες, τὶς ἀνή­λια­γες γω­νιὲς ποῦ στέ­κει τὸ φοι­νι­κό­δεν­τρο, τ' ὀχυ­ρω­μέ­νο πί­σω ἀπὸ κιγ­κλί­δω­μα σα­χνι­σὶ καὶ τοὺς μα­κρεὶς δια­δρό­μους ὅπου συ­ρί­ζει ἡ φλό­γα τοῦ γκα­ζιοῦ, εἶ­ναι κα­τοι­κία κα­τάλ­λη­λη μο­νά­χα γιὰ τὸ πτῶ­μα. «Στὸ ντι­βά­νι αὐ­τὸ ἡ θεία δὲν μπο­ρεῖ πα­ρὰ νὰ δο­λο­φο­νη­θεῖ.» Ἡ ἄψυ­χη πλη­θω­ρι­κό­τη­τα τῆς ἐπί­πλω­σης γί­νε­ται πραγ­μα­τι­κὴ ἄνε­ση μό­νο μπρο­στὰ στὸ πτῶ­μα.

ΜΑΤΟΥΛΑ

 

ΜΑΣΚΕΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑΣ, συλλογή Φώτη Καγκελάρη

 

ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

 

Ένα χρονικό για "τα παιδιά του Φλεβάρη" μισόν αιώνα αργότερα

 

ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ

 Τεύχος 164-165, Οκτώβριος 2025

 

Το νέο διπλό τεύχος #164-165 των Σύγχρονων Θεμάτων με εξώφυλλο που επιμελήθηκε η Βουβούλα Σκούρα, συστήνεται με τα παλαιστινιακά ποιήματα των Χίμπα Αμπού Νάδα, Ιμπραήμ Νασράλα και Μάριαμ Μοχάμεντ αλ Κατέμπ σε μετάφραση από τα αγγλικά της Αντιγόνης Σαμέλα. Στη στήλη «Έπεα Πτερόεντα» ο Θωμάς Ψήμμας εξετάζει την απαξίωση των θεσμών στην υπόθεση της τραγωδίας των Τεμπών. Η Αν Στόλερ γράφει για τη φασιστική πολιτική ευγονική του Τραμπ και ο Γιάννης Χαμηλάκης για την εργαλειοποίηση του αντισημιτισμού και τη γενικότερη κρίση στα αμερικανικά πανεπιστήμια. Η Γεωργία Σπυροπούλου ανατέμνει την ατελέσφορη και νομικά έωλη πρακτική αναστολής του ασύλου. Ο Αντώνης Χατζηκυριάκου θίγει το θέμα της λογοκρισίας και της εθνικά ορθής τέχνης στην Κύπρο, ενώ ο Θωμάς Λαζαρίδης εξετάζει την αναβίωση της πολιτισμικής λογοκρισίας από τα κόμματα της ακροδεξιάς στην Ελλάδα. 

Στη στήλη «Παρουσίες-Απουσίες» ο Κώστας Γούσης επισημαίνει τη συμβολή του Ευτύχη Μπιτσάκη στην κριτική μαρξιστική και επιστημονική σκέψη, ο Θάνος Χατζόπουλος εξαίρει το ήθος και το πνεύμα της ψυχαναλύτριας Μαρίλιας Αϊζενστάιν, η Έλλη Δρούλια ανατρέχει στην πολυσχιδή πνευματική παρακαταθήκη του νεοελληνιστή Αλέξη Πολίτη,

Μεγάλο Χριστουγεννιάτικο Bazaar Αλληλεγγύης

 

για την Πύλη Πολιτισμού Ναυπλίου 19, 20 & 21 Δεκεμβρίου 2025 Το ΦΟΥΓΑΡΟ οργανώνει ένα μεγάλο Bazaar Αλληλεγγύης για την υποστήριξη των σκοπών της Πύλης Πολιτισμού Ναυπλίου. Το Bazaar θα γίνει μέσα στο Xριστουγεννιάτικο Kιόσκι και ξεκινά την Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου στις 5μμ. Οι επισκέπτες σε αυτό το μεγάλο 3ήμερο Bazaar θα βρουν ρούχα, αξεσουάρ, δώρα & στολίδια, έπιπλα & αντικείμενα, είδη σπιτιού, τέχνη, βιβλία & CD! Επιπλέον, σε ειδική λαχειοφόρο αγορά, θα διατεθούν έργα τέχνης, κιλίμια, κοσμήματα & επίλεκτα είδη σπιτιού. ωράριο λειτουργίας Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου | 5-8.30 μμ Σάββατο 20 & Κυριακή 21 Δεκεμβρίου | 1-8.30 μμ Η ΚΑΝΤΙΝΑ FOUGARAKI θα λειτουργεί όλες τις ημέρες και ώρες του Βazaar με funky street food, pop corn, ζεστό κρασί, τσάι και ροφήματα.

Τετάρτη εως Κυριακή 10πμ - 8μμ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΡΓΙΕΣ ΑΝΟΙΚΤΑ   Ασκληπιού 98 Ναύπλιο | 27520 47300 | info@fougaro.gr | www.fougaro.gr

ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ : ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΤΗΝ ΚΥΨΕΛΗ

 

Σε αυτό το βιβλίο επιχείρησα να δώσω εναύσματα για μια βαθύτερη κατανόηση της πόλης και αφορμές για περαιτέρω εξερευνήσεις. Σε κάθε περίπατό μου στην Αθήνα, σε οποιαδήποτε γειτονιά ή συνοικία, θα ανακαλύψω κάτι που ως τότε δεν γνώριζα, κάτι που θα με συγκινήσει, κάτι που θα επιβεβαιώσει αυτό που πίστευα ή που θα αμφισβητήσει μια βεβαιότητά μου. Η αστική περιπλάνηση είναι πρωτίστως μια διαδικασία αυτογνωσίας. Απαιτεί μοναχικές ώρες και εσωτερικούς μονολόγους. Η περιοχή της Πατησίων με όλες τις διαφορετικές εκδοχές της είναι μια εξαιρετική αφετηρία για να εξερευνήσει κανείς την πολυπλοκότητα αλλά και τη διαχρονική γοητεία της Αθήνας.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

 

ΑΝΔΡΕΑΣ ΦΙΚΙΩΡΗΣ

 

Του Γιάννη Σχίζα

Τώρα  που οι ασθένειες δίνουν και παίρνουν- χειμώνας γαρ -  που πολλοί από μας προσκαλούν ακόμη και τα ζώα για συμπαράσταση,  που οι  ασθένειες έχουν  περάσει   εκείνη τη «κρίσιμη μάζα»  ώστε να μας απασχολούν πολύ στα σοβαρά -  αναλογιζόμαστε  πόσο σημαντική  είναι η ιατρική φροντίδα από γιατρούς και νοσηλευτές. Είναι η  φροντίδα που δεν πρέπει να εξαντλείται σε μια τυπική ευγένεια ούτε   να κανοναρχείται  από διάφορες γλυκανάλατες  φράσεις επιπέδου νηπιαγωγείου-  έτσι ώστε να λέγεται στον άρρωστο «σηκώνετε παρακαλώ το χεράκι σας» , «κάθεστε με το ποδαράκι σας λίγο όρθιο», «μας δείχνετε τη γλωσσίτσα σας»  κλπ. κλπ.  Η σχέση  γιατρού και  νοσηλευτή  με τον νοσηλευόμενο , είτε  άμεση είτε έμμεση, είτε παρέχεται «ιδιοχείρως» είτε παρέχεται μέσω διαδικτύου ,  πρέπει να είναι χαρούμενη , πρόσχαρη, να καλλιεργεί την οικειότητα και   να σφύζει από εγκαρδιότητα.  Είναι η σχέση που εγώ προσωπικά  συνάντησα στο «Φεστιβάλ Ταινιών Υγείας» στην Κω, της μακαρίτισας Λουκίας Ρικάκη,  να διαδραματίζεται ανάμεσα σε ανθρώπους μεταξύ τους ξένους – αλλά που τους ένωνε η κοινή υπόθεση της αρρώστειας.

Ήξερα έναν άνθρωπο που είχε συνδεθεί τόσο πολύ με φιλικά   συναισθήματα ώστε μόνο με την εμφάνισή του σκόρπαγε χαρά  στους πάντες. Αυτός ο άνθρωπος ήταν μοναδικός στο να βρίζει κανονικά τους τηλεθεατές , και παρ’ όλα αυτά να θεωρείται δικός τους. Τον άκουγες να προσφωνεί το κοινό  με τις φράσεις «ρε σαράβαλα»,  «ρε παλιοχοντροί»  και ταυτόχρονα  να εισηγείται «προχωρημένες» ιατρικές μεθόδους  με τις προτάσεις «είστε βλάκες»  ,  «μη ξεσκίζεσαι ρε κόπανε» , «τρέχα να μάθεις τι σου συμβαίνει ρε ηλίθιε» κλπ. Τι συνέβαινε πίσω από αυτές τις προτάσεις, τις γενικώς υβριστικές; Απλούστατα, ο συγκεκριμένος γιατρός  αξιοποιούσε την φιλικότητα και οικειότητα  που εμπεριέχονταν  μέσα στις ύβρεις, όπως  μέσα σε ένα λούμπεν «συνάφι» η επίκληση του όρου «μ@λ@κ@ς» θεωρείται φυσική  και καλλιεργεί τη συνοχή του!

Δράσεις του Ομίλου Φίλων Βουνού και Θάλασσας

 

• 7 Δεκεμβρίου 2025 – Μακρόν Όρος - Οικισμός Μύτικα (μεταξύ Ψάθας και Πόρτο Γερμενού) - Βίλια - Κρύο Πηγαδι / Ν. Αττικής 07:00, Μονοήμερη πεζοπορική - ορειβατική εξόρμηση
• 14 Δεκεμβρίου 2025 – Μετέωρα Κορινθίας - Ευρωστίνη - Κάτω Ταρσός - Παναγία των Καταφυγίων / Ν. Κορινθίας 07:00, Μονοήμερη πεζοπορική - ορειβατική εξόρμηση
• 21 Δεκεμβρίου 2025 – Αρχαία Κόρινθος (Μουσείο) - Ακροκόρινθος - Λουτράκι / Ν. Κορινθίας 07:00, Μονοήμερη πεζοπορική - ορειβατική εξόρμηση
• 24 Δεκεμβρίου 2025 – 29 Δεκεμβρίου 2025 – Μόναχο - Κάστρο Νόισβανσταϊν - Νυρεμβέργη - Σάλτσμπουργκ - Ρομαντικός Δρόμος Νότια Βαυαρία - Βαυαρικές Άλπεις 05:00, Εκδρομές στο Εξωτερικό
• 3 Ιανουαρίου 2026 – 6 Ιανουαρίου 2026 – Ναύπακτος - Ορεινή Ναυπακτία / Ν. Αιτωλοακαρνανίας - Ν. Φωκίδος 07:00, Πολυήμερη πεζοπορική - ορειβατική εξόρμηση
• 18 Ιανουαρίου Κοπή Πίτας Ομίλου στην Ερέτρια / Ν. Ευβοίας

ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΙΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΕΣ – ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΛΩΝ ΒΟΥΝΟΥ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΡΘΡΑ

WHY DO I HIKE

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ

Αρχιτεκτονική Έκθεση "40 young architects wirh new visions"

 Το European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies σε συνεργασία με το Chicago Athenaeum: Museum of Architecture and Design παρουσιάζει τον Δεκέμβριο την έκθεση των νικητών του προγράμματος “Europe 40 Under 40® Awards” για το 2024-2025. Η αρχιτεκτονική έκθεση υψηλού επιπέδου “40 Young European Architects with New Visions” αναδεικνύει τα ανερχόμενα ταλέντα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Στά­λω Κυ­ρια­κί­δου: Σά­πια τὰ μῆ­λα

 

planodion on 2 Δεκεμβρίου 2025 Στά­λω Κυ­ρια­κί­δου Σά­πια τὰ μῆ­λα ΜΗΛΟΠΙΤΕΣ φτιά­χνεις μὰ γλύ­κα δὲν ἔχεις.        Δάφ­νη, Πι­κρο­δάφ­νη» – ἔτσι τὴν κο­ροϊ­δεῦ­αν τὰ παι­διὰ στὸ δρό­μο.        «Τρε­λά­θη­κε», ψι­θύ­ρι­ζαν στὸ πέ­ρα­σμά της οἱ με­γά­λοι. Σὰν κοί­τα­ξε τὸ εἴ­δω­λό της στὸ κα­θρέ­φτη ἀπέ­ναν­τι.        «Δί­καιο ἔχουν», μο­νο­λό­γη­σε.        Τὰ μαλ­λιὰ σὰν κού­τσου­ρα κρε­μα­σμέ­να, σκού­πα νὰ τὰ κά­νει, τὴν αὐ­λὴ νὰ πα­στρεύ­ει.        Τὸ μά­τι ἀγρί­ε­ψε – πε­ρισ­σό­τε­ρο κο­ρα­κιοῦ πα­ρὰ ἀν­θρώ­που. Φί­λοι της τὰ κο­ρά­κια. Αὐ­τὰ κα­λη­με­ρί­ζει καὶ μο­νά­χα μὲ τοῦ­τα κου­βέν­τες ἀν­ταλ­λά­ζει. Οἱ σκέ­ψεις σὰν μῦ­γες, στὴ βρω­μιὰ βό­σκουν. Δὲν ἀγα­ποῦν τὸ φῶς τοῦ ἥλιου καὶ ὁλο­έ­να τὸ μέ­σα θέ­λουν νὰ τσιμ­πᾶ­νε. Τρῶ­νε τὸ μυα­λὸ καὶ τὸ γλυ­κό της.             Μὰ δὲν τὴ μέλ­λει. Δὲν ἔχει πιὰ ἄλ­λον νὰ τα­ΐ­σει.            Ρι­πὴ ἀνέ­μου στὸ πα­ρά­θυ­ρο. Σπρω­ξιὰ δί­νει καὶ μὲ δύ­να­μη τὸ κλεί­νει.            Μαῦ­ρο τὸ χρῶ­μα ποὺ πε­τά­ει. Τὸ κα­πέ­λο του στὰ πό­δια της ξα­πλώ­νει. Αὐ­τὸ δὲν τὸ πῆ­ρε τὸ βρά­δυ – τό­τες ποὺ στὸ πά­τω­μα τὴν ἄφη­σε. Αἷ­μα στὰ σκέ­λια της. Ψα­χού­λευε, ψα­χού­λευε – μὰ ἀδεια­νὴ πιὰ ἤτα­νε.            Κρά, κρά.            Τὴν κα­λοῦν οἱ σύν­τρο­φοί της.            «Κα­λὰ ντέ, ἔρ­χο­μαι...να σᾶς τὴν φέ­ρω τὴ μη­λό­πι­τά σας, ἔ­τσι ὅπως μᾶς ἀρέ­σει – σά­πια τὰ μῆ­λα.»

Η ευθύνη μας

 

( Ομιλία μου στη συνεδρίαση τυ Συμβουλίου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στη Μάλτα / Original text in English follows )

Σύντροφοι,

Συγκεντρωνόμαστε σήμερα εδώ σε μια καθοριστική στιγμή για την ανθρωπότητα. Μια στιγμή όπου ο κόσμος μοιάζει όλο και πιο ασταθής, άνισος και αβέβαιος. Μια στιγμή όπου εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη αναρωτιούνται αν η δικαιοσύνη, η ισότητα και η ειρήνη είναι ακόμη εφικτές — ή αν είναι απλώς όνειρα μιας άλλης εποχής.

Και ακριβώς γι’ αυτό εμείς — οι σοσιαλιστές αυτού του κόσμου — οφείλουμε να μιλήσουμε με καθαρότητα, ειλικρίνεια και ηθικό θάρρος.

Γιατί πρέπει να ξεκινήσουμε αναγνωρίζοντας τη δική μας ευθύνη.

Για δεκαετίες, όταν η οικονομική ανάπτυξη έμοιαζε σταθερή και η δημοκρατία ασφαλής, πέσαμε σε μια παγίδα. Την παγίδα να πιστέψουμε ότι η κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία — το περίφημο “TINA”, There Is No Alternative — είχε καθορίσει οριστικά τα όρια του πολιτικά δυνατού.

Αποδεχτήκαμε συμβιβασμούς που σταδιακά άδειασαν το όραμά μας. Μετριάσαμε τη γλώσσα μας, απαλύναμε την κριτική μας και επιτρέψαμε στη “λογική της αγοράς” να κυριαρχήσει στην ηθική και πολιτική ατζέντα των κοινωνιών μας.

Και όσο εμείς διστάζαμε, ο ανεξέλεγκτος καπιταλισμός προέλαυνε. Συγκέντρωσε τον πλούτο στα χέρια των λίγων. Δημιούργησε μια παγκόσμια οικονομία όπου το κέρδος μπήκε πάνω από την αξιοπρέπεια. Μόλυνε το περιβάλλον μας, ιδιωτικοποίησε τα κοινά αγαθά, υπονόμευσε τον κόσμο της εργασίας και εγκατέλειψε ολόκληρες κοινότητες.

"ΕΝΟΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ" ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΤΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2026

 

 

Εκδόθηκε το εικαστικό, συλλεκτικό Ημερολόγιο 2026 του Κώστα Ευαγγελάτου. 

Τίτλος του Ημερολογίου: "Ενοραματικές Μορφές"

Το Ημερολόγιο, σχήματος 20Χ20εκ, 14 φύλλα, κοσμούν ζωγραφικές συνθέσεις και σύγχρονες εικαστικές συλλήψεις του εικαστικού δημιουργού. Τα έργα που εικονίζονται έχουν εκτεθεί στις ατομικές εκθέσεις του Κώστα Ευαγγελάτου στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών- Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Θεσσαλονίκης καθώς και στην Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa «Ροδόπη» στο Αργοστόλι, ενώ ορισμένα παρουσιάζονται πρώτη φορά στο Ημερολόγιο.

Πρόκειται για συνθέσεις που αναδύονται  πηγαία και συνειρμικά και ζουν διαδραστικά στο παρόν, με οπτικοποίηση ενοραματικών μορφών και αρχαικών μοτίβων.

Η σύλληψη τους αναπαράγει τις εσωτερικές προσλήψεις του καλλιτέχνη και την αισθητική κατάσταση της εποχής μας.

Με χαρακτηριστική εκφραστική δύναμη και τεχνοτροπική ταυτότητα κυριαρχούν τα έντονα χρώματα και οι συμβολικές χαράξεις διαχρονικών ιδεών και βιωματικών συναισθημάτων.

 

Φωτογράφηση έργων:

Ἔρ­νεστ Χέ­μιν­γουεϊ (Ernest Hemingway): Γά­τα στή βρο­χή

 

By planodion on 30 Νοέμβριος 2025 Ἔρ­νεστ Χέ­μιν­γουεϊ (Ernest Hemingway) Γά­τα στή βρο­χή (Cat in the Rain) ΥΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ὅλοι κι ὅλοι εἶ­χαν κα­τα­λύ­σει στό ξε­νο­δο­χεῖο. Δέν γνώ­ρι­ζαν κα­νέ­ναν ἀπ’ ὅσους συ­ναν­τοῦ­σαν στίς σκά­λες φεύ­γον­τας ἤ γυ­ρί­ζον­τας στό δω­μά­τιό τους.        Βρι­σκό­ταν στόν δεύ­τε­ρο ὄρο­φο κι ἔβλε­πε θά­λασ­σα. Ἐπί­σης, ἔβλε­πε στόν δη­μό­σιο κῆ­πο καί τό μνη­μεῖο τοῦ πο­λέ­μου. Ὑπῆρ­χαν ψη­λοί φοί­νι­κες καί πρά­σι­να παγ­κά­κια στόν δη­μό­σιο κῆ­πο. Ὅταν ὁ και­ρός ἦταν κα­λός ὑπῆρ­χε πάν­το­τε κά­ποιος καλ­λι­τέ­χνης μέ τό κα­βα­λέ­το του. Οἱ καλ­λι­τέ­χνες ἀγα­ποῦ­σαν τόν τρό­πο πού με­γά­λω­ναν οἱ φοί­νι­κες καί τά φω­τει­νά χρώ­μα­τα τῶν ξε­νο­δο­χεί­ων πού ἔβλε­παν στόν κῆ­πο καί τή θά­λασ­σα. Οἱ Ἰτα­λοί ἔρ­χον­ταν ἀπό μα­κριά γιά νά δοῦν τό μνη­μεῖο τοῦ πο­λέ­μου. Ἦταν μπρού­τζι­νο καί λαμ­πο­κο­ποῦ­σε στή βρο­χή. Ἔβρε­χε. Ἡ βρο­χή ἔστα­ζε ἀπό τίς φοι­νι­κιές. Τό νε­ρό σχη­μά­τι­ζε λι­μνοῦ­λες πά­νω στά χα­λι­κό­στρω­τα μο­νο­πά­τια. Ἡ θά­λασ­σα ἔσπα­γε σέ μιά μα­κριά γραμ­μή μές στή βρο­χή καί ὑπο­χω­ροῦ­σε στήν πα­ρα­λία γιά νά ἐπα­νέλ­θει καί νά σπά­σει ξα­νά σέ μιά μα­κριά γραμ­μή μές στή βρο­χή. Τ’ αὐ­το­κί­νη­τα εἶ­χαν φύ­γει ἀπό τήν πλα­τεία δί­πλα στό μνη­μεῖο. Ἀπέ­ναν­τι, στήν εἴ­σο­δο τοῦ κα­φέ, ἕνας σερ­βι­τό­ρος κα­θό­ταν κοι­τά­ζον­τας ἔξω στήν ἄδεια πλα­τεία.

ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ

 

Ανάγκη για μια νέα ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

 

ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ

του Γιάννη Σχίζα (από το Ksipniste)

Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου  ήταν ένα κορυφαίο γεγονός της ενιαίας αντίστασης . Η πραγματοποίησή της , μετά το κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από τους Γλέζο και Σάντα, σκόρπισε  αισιοδοξία  και πίστη  στον ελληνικό λαό : Ο άξονας δεν ήταν ανίκητος.

 Γι αυτό εξ άλλου. από την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης επί Ανδρέα Παπανδρέου (1982) έως σήμερα , γιορτάζεται από τους πάντες, με τον Άρη Βελουχιώτη και τον Ναπολέοντα Ζέρβα ως τιμώμενα πρόσωπα. Με την παρουσία πολιτικών και στρατιωτικών , ανθρώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινωνικών κινημάτων – που προβάλουν σαν κορυφαίο αίτημα τις γερμανικές επανορθώσεις….

Από την εντυπωσιακή αυτή εκδήλωση , με τη γέφυρα να στέκεται ολόρθη πλέον, 83 χρόνια μετά από το συμβάν, είναι καλό να έχουμε υπόψη ορισμένα συμπεράσματα.

Πρώτον, ότι η ανατίναξη έγινε ενώ η Τουρκία (ουδέτερη εξ αρχής με τον πόλεμο…) έκανε το 1942 ουσιαστικά κατάσχεση των όσων ελληνικών περιουσιών είχαν απομείνει  επί τουρκικού εδάφους– μαζί με τις περιουσίες των Αρμενίων και των Εβραίων…

Δεύτερον , τον καιρό εκείνο  το ελληνικό οδικό δίκτυο ήταν σε κακή κατάσταση – μόνο για να πας στη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη ήθελες τουλάχιστον 24 ώρες, ενώ η σημερινή παραλιακή διαδρομή ήταν άγνωστη. Η ανατίναξη έπαιζε κρίσιμο ρόλο για τη μεταφορά εφοδίων !

Τρίτον , οι αρχικές σχέσεις φιλίας των οργανώσεων καλά κρατούσαν – ας μην ξεχνάμε ότι το ΕΑΜ έκανε το 1942 πρόταση κοινής δράσης ακόμη και στους Βασιλόφρονες !

Τέταρτον , την 25η Νοεμβρίου οι δυνάμεις του άξονα βρίσκονταν στην ακμή τους, η έκβαση του πολέμου ήταν αμφίβολη, πράγμα που έκανε το εγχείρημα του Γοργοποτάμου ακόμη πιο τολμηρό και ριψοκίνδυνο!

Γιάννης Σχίζας

  

Προϋπολογισμός 2026: Ίδια αντιλαϊκή πολιτική ….αλλά υπάρχει διέξοδος!

 

Γιάννης Τόλιος, Δρ.Οικονομικών-ερευνητής

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός 2026, συμπυκνώνει σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ για το έτος που φεύγει και για το έτος που έρχεται! Ο νέος Προϋπολογισμός, κινείται στο …«ίδιο μήκος κύματος» αντιλαϊκότητας με τους προηγούμενους μετά το 2019. Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και οι προσπάθειες εξωραϊσμού του από κυβερνητικούς εκπροσώπους και φιλοκυβερνητικά media!

«Φοροαπαλλαγές»… με αύξηση της φορολογίας!

Το 2026 τα συνολικά φορολογικά έσοδα αυξάνονται σε 73,6 δις, από 71,1 δις € το 2025. Το μεγαλύτερο μέρος (40,8 δις) θα είναι έμμεσοι φόροι. Ειδικά από ΦΠΑ αυξάνεται από 27,6 δις σε 29,3 δις €. Συνολικά στο διάστημα 2021-2025 είχαμε αύξηση εσόδων από ΦΠΑ 68%! Από την άλλη οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων το 2026 προβλέπεται να κινηθούν περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2025 (15,8 δις), ενώ στο διάστημα 2021-2025 είχαν αυξηθεί κατά 55,4%. Κατά συνέπεια οι ανακοινώσεις εντυπωσιασμού, ότι οι μισθοί στο διάστημα 2019-2026 αυξήθηκαν κατά 32% και ο κατώτατος κατά 40%, γίνονται καθαρά για λόγους εντυπωσιασμού, αποσιωπώντας τους άλλους σχετικούς οικονομικούς δείκτες.

ΟΤΑΝ ΑΝΘΟΥΣΕ Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ

 

Του  Γιάννη Σχίζα

 

Σε ένα χρόνο και χώρο  που τώρα πλέον φαίνονται  πολύ παρωχημένοι, το 1929, ο Κωνσταντίνος Καβάφης  στιχουργούσε:

«Οικίας περιβάλλον, κέντρων, συνοικίας

Που βλέπω κι όπου περπατώ χρόνια και χρόνια

 

Σε δημιούργησα μες σε χαρά και μες σε λύπες

Με τόσα περιστατικά, με τόσα πράγματα

 

Κι αισθηματοποιήθηκες  ολόκληρο για μένα»

 

Ο Καβάφης πλέκει το εγκώμιο της γειτονιάς, που είχε μια μικρή και απροσδιόριστη  χωρική έκταση, που είχε ανθρώπους με διαφορετική κοινωνική θέση αλλά διατεθειμένους  να ανταλλάξουν απόψεις, επισκέψεις, φαγητά, βιβλία, φροντίδα των παιδιών,  πείρα ζωής. Ανθρώπους που δεν απέκλειαν το κακό,  σε ένα χώρο που περιείχε  μεταξύ άλλων στρίγκλες μανάδες που απειλούσαν με σφαγή  τα παιδιά τους (!), πεθερές γεμάτες από αρνητικά συναισθήματα έναντι των πάντων, κουτσομπόλες γριές της αυλής που ήταν έτοιμοι  να σχολιάσουν τη συμπεριφορά του διπλανού, αλλά όμως  πρόθυμες  να λάβουν μέρος σε μικρές και μεγάλες χαρές, που μπορούσαν να μοιραστούν λύπες, που μπορούσαν να αισθανθούν αλληλέγγυες σε όσους είχαν ανάγκη- σε γέρους, σε αρρώστους, σε ανήμπορους. Οι πιο μεγάλοι, μπορούσαν να επιδοθούν σε παιδικά παιχνίδια , να παίξουν την «μακριά γαϊδούρα», να υψώσουν τους ποικίλους, χειροποίητους αετούς στους γαλάζιους ουρανούς των αθηναϊκών περιχώρων. Αυτοί  συσσώρευαν την οικειότητα ως κόρη οφθαλμού, αλλά κατά τα άλλα αισθάνονταν ζήλεια μπροστά στην ελευθεριότητα και στον πλουραλισμό μιας πόλης :  Η οικειότητα και η ελευθεριότητα, αυτές οι  καταστάσεις ζωής, ήταν  αντίθετες, επιθυμητές και οι δυό τους, αλλά σε ορισμένη δόση.  

Νί­κος Νι­κο­λά­ου-Χα­τζη­μι­χα­ήλ: Ἡ Ἁγία Ρόδη ἡ ποιήτρια

 

planodion on 27 Νοέμβριος 2025 Νί­κος Νι­κο­λά­ου-Χα­τζη­μι­χα­ήλ Ἡ Ἁγία Ρόδη ἡ ποιήτρια ΟΥΣΕ ΜΟΝΑΧΗ ΤΗΣ ἔξω ἀπὸ τὸ χω­ριὸ στὴν ἄκρη τοῦ δά­σους. Ἡ ἡλι­κία της ἀκα­θό­ρι­στη. Ἀκό­μα καὶ οἱ πιὸ ἡλι­κιω­μέ­νοι ἔλε­γαν ὅτι πάν­τα ἔτσι τὴν θυ­μόν­του­σαν: μιὰ στα­λιὰ ὕπαρ­ξη, ντυ­μέ­νη στὰ μαῦ­ρα, πάν­τα μὲ ἕνα με­γά­λο μαῦ­ρο τρι­γω­νι­κὸ μαν­τῆ­λι στὸ κε­φά­λι, ποὺ τὸ ἔλε­γε τσί­πα, καὶ στὸ ἀρι­στε­ρό της χέ­ρι τὸ μπα­στοῦ­νι της, κρε­μα­σμέ­νο ἀπὸ τὸν καρ­πό, ποὺ τὸ κρα­τοῦ­σε πιὸ πο­λὺ γιὰ προ­στα­σία πα­ρὰ γιὰ βοή­θη­μα στὸ περ­πά­τη­μα. Προ­στα­σία ἀπὸ τὰ σκυ­λιά, βέ­βαια, καὶ ὄχι ἀπὸ τοὺς ἀν­θρώ­πους ποὺ τὴν ἀγα­ποῦ­σαν καὶ ἀνη­συ­χοῦ­σαν ὅταν ἀρ­γοῦ­σε νὰ κά­νει τὴν ἐμ­φά­νι­σή της. Τὸ σα­κί­διό της κι αὐ­τὸ μαῦ­ρο, πά­νι­νο, κρε­μό­τα­νε πό­τε στὸν ζερ­βὸ καὶ πό­τε στὸν δε­ξό της ὦμο καὶ πε­ριεῖ­χε τὰ λί­γα τρό­φι­μα ποὺ τῆς ἔδι­ναν· δε­χό­ταν μό­νο ἐκεῖ­να ποὺ εἶ­χε ἀπό­λυ­τη ἀνάγ­κη, γιὰ νὰ μὴν αὐ­ξά­νε­ται τὸ βὰ­ρος ποὺ κου­βα­λοῦ­σε. Τὸ μαν­τῆ­λι της ἦταν δε­μέ­νο μὲ τέ­τοιον τρό­πο, ποὺ τὸ κε­φα­λά­κι της φαι­νό­ταν σκο­τει­νὸ σχε­δὸν ἀνὺ­παρ­κτο καὶ μό­νο τὰ μι­κρο­σκο­πι­κά της μά­τια στρι­φο­γύ­ρι­ζαν ἀστα­μά­τη­τα στὸν ρυθ­μὸ τοῦ δε­ξιοῦ πάν­τα τα­νυ­σμέ­νου χε­ριοῦ της· εἶ­χε κι αὐ­τὸ ἕνα πα­ρά­ξε­νο πε­ρι­στρο­φι­κὸ τρέ­μου­λο, ὅπως καὶ τὸ κε­φά­λι της, ποὺ σί­γου­ρα προ­ερ­χό­ταν εἴ­τε ἀπὸ κά­ποια πά­θη­ση, εἴ­τε ἀπὸ γη­ρα­τειά. Κα­νέ­νας δὲν εἶ­χε δεῖ πο­τὲ τὸ χέ­ρι της σὲ κα­τά­στα­ση ἠρε­μί­ας. Δὲν εἶ­χε δόν­τια, τὰ σου­ρω­μέ­να χεί­λη της ἦταν τρα­βηγ­μέ­να πρὸς τὰ μέ­σα κι ἔκα­ναν τὸ μι­κρό της πη­γού­νι νὰ φαί­νε­ται λί­γο με­γα­λύ­τε­ρο. Δυ­σκο­λευό­ταν στὶς λέ­ξεις ποὺ εἶ­χαν σῖγ­μα, αὐ­τὸ ὅμως δὲν ἐνο­χλοῦ­σε κα­νέ­ναν μιὰ καὶ τὸ νόη­μα τῶν λό­γων της ἔβγαι­νε ἀμέ­σως χω­ρὶς κα­μιὰ προ­σπά­θεια.        Ἦταν πραγ­μα­τι­κὰ ἕνα πα­ρά­ξε­νο πλά­σμα ποὺ σί­γου­ρα εἶ­χε δρα­πε­τεύ­σει ἀπὸ κά­ποιο πα­ρα­μύ­θι.