Του Γιάννη Σχίζα*
Σε μια από τις πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις που καταχωρούνται στο περιοδικό της «Διεθνούς Ένωσης Υδρογεωλόγων» (Hydrogeology Journal) γίνεται αναφορά σε παράκτια νερά χαμηλής αλατότητας που είναι αποθηκευμένα σε ιζήματα κάτω από τον Κορινθιακό Κόλπο..Ως αιτία αναφέρονται οι μεγάλες πτώσεις της στάθμης της θάλασσας κατά τις παγετώδεις περιόδους, που επέτρεψαν στο νερό της βροχής και των ποταμών να διεισδύσει στα παράκτια και υποθαλάσσια ιζήματα και μέρος του να διατηρηθεί μέχρι σήμερα….
Παρά την ύπαρξη αυτών των μεγάλων ποσοτήτων , το πρόβλημα του νερού είναι υπαρκτό στην σημερινή Ελλάδα, όπως και στον κόσμο όλο. Η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι χώρες δίχως κρατικές επεμβάσεις – όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία- θα βρεθούν αντιμέτωπες με σημαντική μείωση των υπόγειων υδάτων. Η ίδια έκθεση αναφέρει ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία για τις «Παγκόσμιες Προοπτικές Ξηρασίας» του 2025 στην Ελλάδα , το ποσοστό του νερού που χάνεται στην Ελλάδα από τα συστήματα ύδρευσης πλησιάζει το 30%: Η χώρα μας δηλαδή βρίσκεται στο μέσο της απώλειας υδατικών πόρων, που έχει σαν κορυφαία την Βουλγαρία και σαν τελευταία την Δανία με την Εσθονία.
Ο ΟΟΣΑ δείχνει ότι η παγκόσμια χερσαία έκταση που επηρεάζεται από την ξηρασία διπλασιάστηκε μεταξύ 1900 και 2020,
ΠΑΛΙΕΣ ΓΡΑΦΙΚΟΤΗΤΕΣ
Η ελληνική κοινωνία ξεπέρασε τις «γραφικότητες» της κοινόχρηστης πηγής , του Μπάρμπα Γιάννη του κανατά, των νερουλάδων με τις υδροφόρες, των υδροφόρων που «ράντιζαν» το καλοκαίρι τις επιφάνειες του εδάφους για να παρεμποδίσουν τα σύννεφα σκόνης. Η Αθήνα τότε, τα τέλη του 19ου αιώνα και μέρος του 20ου , ήταν πόλη «κονιορτόβλητος και κονιορτόπληκτος» – κατά τη γνώμη των διανοουμένων της εποχής – από την άποψη ότι το καλοκαίρι ιδιαίτερα μετά τις μεσημβρινές ώρες η σκόνη ήταν πραγματικά αφόρητη. Η επικάλυψη των δρόμων με «σκληρά υλικά» – άσφαλτο, τσιμέντο – ήταν τότε μια πραγματική ανάγκη της κοινωνίας, ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε αντιπλημμυρική πολιτική.
Προς το παρόν η Ελλάδα δεν σώζεται από λιτανείες με τις υδατογραφίες της Παναγίας, αλλά από μια πολιτική εγρήγορσης που αναφέρεται σε όλες τις διαστάσεις του προβλήματος : Στις χιονοπτώσεις που λείπουν, στα ποτάμια και στις λίμνες που στερεύουν, στις καλλιέργειες που περιλαμβάνουν υδατικώς σπάταλα είδη – π.χ το καλαμπόκι – στον υδάτινο ορίζοντα που ταπεινώνεται διαρκώς, κλπ. κλπ.
Η χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα από τον «υπερτουρισμό», που θέλει τους τουρίστες πεντακάθαρους αλλά και χρήστες κάποιας πισίνας. Το ρεύμα αυτό διακρίνεται προς το παρόν όχι για την απαίτηση να φυτεύουν πλατάνια στην Κέα ή στην Τέλενδο, αλλά για το επιδερμικό πρασίνισμα των τουριστικών καταλυμάτων. Η χώρα γενικώς δεν μπορεί να χαράξει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο πόσιμο και στο αρδεύσιμο νερό : Το πόσιμο νερό που συνεπάγεται μεγάλη χρήση πλαστικού, όπως είχαμε επανειλημμένα τονίσει με την αναφορά της Λευκωσίας και της Κύθνου, όπου η πώληση νερού από τα κοινόχρηστα δίκτυα απέτρεπε την χρησιμοποίηση μεγάλων ποσοτήτων πλαστικών δοχείων. Ακόμη ήταν χαρακτηριστική στην περίπτωση των ξενοδοχείων της Λευκωσίας η κατανάλωση νερού β ποιότητας – δηλαδή αρδεύσιμου – για τις ανάγκες της ατομικής καθαριότητας.
Η «εσωτερική» σύνδεση των οικημάτων και των δικτύων διανομής νερού αποτέλεσε μια μεγάλη , σιωπηλή επανάσταση της βιομηχανικής κοινωνίας, που παρά τα ιδεολογήματα των αναπτυξιολόγων δεν επεκτάθηκε αυτόματα στον πλανήτη. Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο χωρίς βρύση και άλλες “υγειονομικές διευκολύνσεις” που υπεισέρχονται στο σπίτι τους – σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Worldwatsh..
ΤΑ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Η κυβέρνηση πρόσφατα ανήγγειλε την λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της πιθανότατης λειψυδρίας. Στην Ελλάδα η ΕΥΔΑΠ διαθέτει 4 σύγχρονα διυλιστήρια και προσφέρει νερό καλής ποιότητας, όμως ο διάβολος, όταν δεν έχει δουλειά να κάνει, εκτός από την «επιμόρφωση» των τέκνων του(….) αναλαμβάνει και τη «βελτίωση» διαφόρων βιοτικών στοιχείων. Έτσι πρόσφατα , ο πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΥΔΑΠ εκδήλωσε ενδιαφέρον για την αλλαγή των μεθόδων απολύμανσης των υδάτων που φτάνουν στον καταναλωτή….
Το καλύτερο προφανώς υπερέχει του καλού και η επαγγελία του πρώτου αποτελεί συνηθισμένο ιδεολόγημα της αγοράς. Η αγορά εμφανίζεται ως διάδοχο σχήμα του χάους – όταν δεν θυμίζει δυο εργολάβους κηδειών σε ένα διήγημα φρίκης του Έντγκαρ Άλαν Πόε: Οι οποίοι ανέβαζαν τον κύκλο εργασιών τους με το να σκοτώνουν «προκαταβολικά» τους πελάτες τους και μετά να «περνάνε τυχαία» από το χώρο του θανάτου και να αυτοπροτείνονται στους συγγενείς και φίλους ,για τις υπηρεσίες τους…
Ο εξορθολογισμός της διαχείρισης του νερού, όπως εκφωνήθηκε εδώ και τρεις δεκαετίες από οικολόγους και άλλες «προοδευτικές» δυνάμεις, πρέπει να αποτελέσει καθοδηγητικό στοιχείο – πολύ πιο φιλόδοξο από την αποτροπή της ιδιωτικοποίησης… Η διαχείριση του νερού με σκοπό την παραγωγή ενιαίας ποιότητας πόσιμου νερού παραμένει ένας σημαντικός στόχος. Μάλιστα στην Αφρική ο στόχος αυτός παραείναι σημαντικός, και υπάρχουν γηγενείς αφρικανοί ή ευρωπαίοι τουρίστες που αναγνωρίζουν την ανάγκη εμβολιασμών, πριν να προβούν στην κατανάλωση τοπικού νερού…
Εδώ στην Ελλάδα ήμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε γενικούς όρους καθαριότητας – οι αφρικανικοί και ασιατικοί ενδοιασμοί είναι προς το παρόν περιττοί. Ας ξεχάσουμε λοιπόν για λίγο, την έλλειψη που αρχίζει να παρατηρείται με την εξάλειψη της Λίμνης Αράλης , που πέθανε αφήνοντας πίσω της μια θλιβερή έρημο. Ή την μείωση της έκτασης της Κασπίας «Θάλασσας», που λόγω του μεγέθους της είχε ονομαστεί θάλασσα, όντας λίμνη… Να συνεχίσουμε επομένως να μιλάμε για τη σπατάλη στον αγροτικό τομέα, π.χ. με την χρήση τεχνητής βροχής το καταμεσήμερο, για πότισμα… Να συνεχίσουμε να καταγγέλλουμε τις γεωτρήσεις που πηγαίνουν σε βάθος αμέτρητο, απειλώντας με υφαλμύρωση τα νερά των αρδεύσεων… Να συνεχίσουμε να μιλάμε για τις προσαρμοσμένες καλλιέργειες , όπως και για την ανάκτηση μέρους των υγρών της Ψυττάλειας για τη φροντίδα των περιαστικών δασών και για άλλες υδρεύσιμες χρήσεις – όπως είχε εξαγγελθεί για τελευταία φορά επί υπουργίας Μπιρμπίλη… Να συνεχίσουμε τις εργασίες αφαλάτωσης – όταν λχ στην Μέση Ανατολή μέχρι 90% του πόσιμου νερού προέρχεται από αφαλατωμένο θαλασσινό νερό- με κινητές ανεμογεννήτριες, κατά πως δίδαξε ο καθηγητής Βατίστας. Να συνεχίσουμε τη διεκδίκηση πιο κοινωνικής τιμολογιακής πολιτικής, που δεν θα εξισώνει τον λαϊκό καταναλωτή με αυτόν που ποτίζει αδιάφορος το γκαζόν του …Facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου